Шырав: вăйлат

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

вăйлантар

то же, что вăйлат

вăйлат

I.
делать сильным, крепким, усиливать, укреплять, упрочивать
агитаци ĕçне вăйлат — усилить агитационную работу
ялхуçалăхне çĕнĕ техникăпа вăйлат — вооружить сельское хозяйство новой техникой
вăйлатса пыр — укреплять (систематически)

вăйлат

II.
жужжать, свистеть (при полете)
чул юнашарах вăйлатса иртрĕ — камень просвистел рядом

вăйлаттар

I.
понуд. от вăйлат

вăйлăлат

то же, что вăйлат

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

вăй

мышца
вăй патăр — Бог на помочь!
вăйлă — сильный
вăйсăр — бессильный
вăйпа — силом
вăйпа туртса илнĕ — отняли силом
вăйлă çын — силач
вăйĕ вăрăм тунайăн пек — силишка, что у комаришки
вăй çитменнине ан тапăн теççĕ — не нападай на того, на кого сил не хватит
вăйран ытлашшине ан ĕçле — не берись за непосильное
вăйлан, вăйлăлан —усиливаться
вăйлăлат, вăйлат — усилить; усиливать

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

вооружить

глаг. сов.
1. (ант. разоружить) хĕç-пăшаллантар; вооружить армию ракетами çара ракетăсемпе хĕç-пăшаллантар; вооружённая банда хĕç-пăшаллă хурах ушкăнĕ
2. чем пар, кӳр, туянтар, вăйлат; вооружить молодёжь знаниями çамрăксене пĕлӳ пар

крепить

глаг. несов. (ант. ослаблять)
1. çирĕплет, хытар; крепить паруса парăссене карăнтарса çых
2. тĕреклет, вăйлат; крепить обороноспособность страны çĕршывăн оборона пултарулăхне вăйлат

усилить

глаг. сов. (ант. ослабить)
вăйлат, ӳстер; усилить охрану хурала вăйлат

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

распространить

что сов., распространять несов. сар, вăйлат (культура ӗҫне); распространить молву сӑмах сар.

форсировать

, -рую что сов. и несов. 1. хăвăртлат, вăйлат, васкат (ĕçе); 2. шыв урлă çапăçса каç.

удваивать

что несов., удвоить, -ою сов. 1. ик хут ӳстер, икĕ хут нумайлат; 2. перен., вăйлат, ӳстер (энергие).

удесятерить

что сов., удесятерять несов. вунă хут ӳстер, вăйлат, пысăклат; удесятериться 1 и 2 л. не употр. сов., удесятеряться несов. вунă хут вăйлан, пысăклан (энерги).

усиливать

что несов., усилить сов. вăйлат, тĕреклет.

устьице

уменьш. 1. пĕчĕк вăрă; 2. çулçă çинчи вĕтĕ шăтăксем. усугубить, -ублю что сов., усугублять несов. вăйлат, ӳстер, пысăклат (хăрушлăха), йывăрлат; запирательство усугубило вину подсудимого айăпа йышăнманни, тунса тăни айапланаканăн айăпне пысăклатрĕ.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

актвизировать

сов. и несов. кого-что активлат, активлăха вăйлат.

активизироваться

сов. и несов. активлен, активлăха вăйлат.

повысить

сов. 1. что хăпарт; повысить уровень воды шыв шайне хăпарт; 2. что (усилить, увеличить) ӳстер, вăйлат, хăпарт; повысить производительность труда ĕç тухăçлăхне хăпарт; повысить цену хак ӳстер, хаклат; повысить знания пĕлӳлĕхе ӳстер; 3. что (улучшить) лайăхлат, ӳстер; повысить качество пахалăха лайăхлат; 4. кого (по службе) асла кăлар, çĕкле; повысить в чине чин хуш; ◇ повысить голос (или тон) сассуна хăпарт, кăшкăра пуçла.

поддать

сов. 1. что, чем (подбросить вверх) çӳлелле çапса (е тапса) яр; поддать мяч носком мечĕке пушмак сăмсипе тапса яр; 2. чего, разг. ӳстер, вăйлат, пар; поддать ходу утăма ӳстер; поддать пару ăшши пар; 3. что (в игре) юри пар, çитер; поддать пешку пешкăна çитер.

провоцировать

несов. 1. кого на что (подстрекать) хĕтĕрт, провокаци ту; 2. что (умышленно вызывать) ⸗ма [⸗ме] хĕтĕрт; 3. что, мед. хĕтĕрт, хускат, вăйлат.

распалить

сов. разг. 1. что (раскалить) хĕрт, хĕртсе яр, хытă хĕрт; солнце распалило камни хĕвел чулсене хĕртсе янă; 2. кого-что, перен. (усилить какое-л. чувство) хускат, вăйлат, кăмăла хускат, астарса яр.

распространить

сов. что 1. (расширить круг действия) сар, сарса яр, пысăклат, вăйлат; распространить владения хăвăн çĕрӳсене пысăклат; 2. (сделать доступным, известным) сар; распространить опыт передовиков малта пыракансен опытне сар; 3. (наполнить запахом) сар, кăлар, тултар; цветы распространили аромат чечексем шăршă сарчĕç; 4. (продать, раздать) сут, салат, сар; распространить книги кĕнеке сут; распространить листовки листовка сар

расширить

сов. что 1. сар, аслат, анлăлат, пысăклат, сарлакалат; расширить дорогу çула анлăлат; 2. (увеличить в числе, объёме) пысăклат, ӳстер; расширить завод завода пысăклат; 3. (распространить) вăйлат, сар; расширить влияние сулăмне вăйлат.

удвоить

сов. что 1. икĕ хут ӳстер (е пысăклат, нумайлат); 2. (усилить) вăйлат, тĕреклет, ӳстер; удвоить внимание тимлĕхе ӳстер.

укоренить

сов. что 1. (укрепить корнями) тымарлантар, тымар яртар; укоренить рассаду калчана тымарлантар; 2. перен. (внедрить) çирĕплет, çирĕплентер, тĕреклет, тĕреклентер, вăй илтер, вăйлат, вăйлантар; укоренить обычай йăлана çирĕплет.

укрепить

сов. что, прям, и перен. çирĕплет, тĕреклет, вăйлат, хытар, тĕреклентер; укрепить плотину пĕвене çирĕплет; укрепить гайку гайкăна хытар; укрепить здоровье сывлăха çирĕплет.

упрочить

сов. что 1. (сделать прочным) çирĕплет, тĕреклет, вăйлат, хытăрах (е тĕреклĕрех) ту, хытар; 2. за кем-чем çирĕплет, çирĕплетсе пар.

усилить

сов. что вăйлат, хăватлат, тĕреклет; усилить звук сасса вăйлат; усилить оборону оборонăна тĕреклет.

усугубить

сов. что пысăклат, вăйлат, тимлĕлет, йывăрлат, нумайлат; усугубить вину айăпа йывăрлат.

форсировать

сов. и несов. что 1. хăвăртлат, вăйлат, васкат; 2. тех. вăйлат; 3. воен. (преодолеть, преодолевать) иртсе (е каçса) кай, каç; форсировать реку шыв урлă каç.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

вăйлат

көчәйтергә

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

вăй

[voj]
forto, povo
ал-ура вăйĕ — fizika forto
вăй çитнĕ таран — laŭeblo, laŭ fortoj
вăй пухса илсе малалла кайрăмăр — post kunmeti la fortojn ni iris plu
саккун вăйа кĕчĕ — la leĝo ekhabis povon
куç вăйĕ — vidkapablo
лаша вăйĕ — ĉevala povo
вăй патăр! — bonan laboron! (saluto al laborantaj homoj)
вăй-хăват — forto, energio, povo
вăй-хавал — spiritforto, entuziasmo, vivenergio
вăй-хал — forto kaj sano, vivenergio
вăйлă — forta, fortika
ĕнер ирпе вăйлă çумăр çуса иртрĕ — hieraŭ matene pluvegis
вăйлан — fortiĝi
вăйлат — fortigi
вĕсем пире вăйпа сĕтел хушшине лартрĕç — ili nin altabligis perforte, ili nin sidigis ĉe la tablon
вăйсăр — senforta, malforta
вăйсăрлан — malfortigi
вăйсăррăн — senforte, malforte, senpove, apenaŭ
вăйăм — iflluo, aŭtoritato, efiko
вăл вăйăмне çухатнă — li perdis la aŭtoritaton

Чăваш чĕлхин çĕнĕлĕх словарĕ

пусару

п.с. Пусахлани, хĕсни, ирĕксĕрлени. Федераци Канашĕ чăннипех те Кремль йĕркеленĕ пусарăвăн витĕмĕнче. Х-р, 5.08.2000, 2 с. — пусарăва вăйлат (С-х, 2000, 31 /, 4 с.); — танл., Егоров, 1954, 147 с.; Егоров, 1936, 376 с.

Çавăн пекех пăхăр:

вăйламас вăйлан вăйлантар вăйлану « вăйлат » вăйлаттар вăйлату вăймăк вăймам-хавăма вăйпăран

вăйлат
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org