Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

лапăртат

1.
плескаться, барахтаться (в воде)
возиться (в грязи)
кăвакалсем çыранти юшкăн çинче лапăртатаççĕ — утки возятся в прибрежном иле

лапăртат

2.
возиться попусту, заниматься бесполезным делом

лапăртат

3.
болтать, пустословить
трепаться прост.
мĕн лапăртатса кăтартрĕ вăл ман çинчен? — что он наболтал про меня?

лапăртаттар

1.
понуд. от лапăрта и лапăртат

лăпăртат

1.
то же, что лапăртат

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

лапăртат

бултыхаться; болтать.

107 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

лапăртат

некогда – понуд. ф. ог гл. лапăрта. || Бултыхаться. Чув. пр. о пог. 232. Хур шыв çинче ишсе çӳренĕ чух чăмса лапăртатсан, çăмăр пулать. Если гусь, плавая, бултыхается и ныряет, будет дождь. || О неправильном полете. Сред. Юм. Çôначчине амантнă (повредившая) кайăк чипер вĕçеймес, лапăртатса вĕçет. || КС. Кайăк лапăртатса вĕçсе карĕ (полет большой птицы; более слабое подр.— лăпăртатса). || Возиться над чем попусту. Череп. Плохой микроскоп можно дать ученикам „лапăртатса ларма“, т. е. для препровождения времени. || Возиться в грязи. Ст. Чек. Ачасем кӳленчĕкре лапăртатаççĕ. N. Шыв хĕрринче лĕпĕш лапăртатать; лапăртатнăçеммĕнех путать Вăл. || Плескать водой, грязью. Изамб. Т. Ачасем çумăр хыççăн пылчăкпа лапăртатаççĕ (пачкаются в грязи). Сред. Юм. Пĕчик ачасем мунчара шывпа лапăртатаççĕ. || Вести неприличную болтовню, болтать. Череп. В. Олг. Лапăртат, говорить нехорошие вещи. Ст. Чек. Лапăртатас — кирлĕ-кирлĕ мара калаçас. Ib. Ан лапăртат! Пшкрт: пустоj лаβрдатат (болтает). Ib. Пустой лап(-β-)ăртатса ларан! (= кирлеми соясам соляса ларат). Ала 85. Апай, мана пĕр аршăн пир пар та, кутамкка çĕлесе пар. Кăна илтсен, ăна амăшĕ: мĕн ухмаха еретĕн эсĕ, ан лапăртасса çӳре! тенĕ. || Биться (о птице). КС. См. çапкалан. Сред. Юм. Пуснă (заколотый) алтан лапăртатать.

лапăртаткала

учащ. ф. от лапăртат. Кан. Юрать, шывĕ тĕпĕнче (на дне) таканари чул çеç пулнă (т. е. было очень мелко). Лапăртаткаласа тухнă вара (о бросившемся в воду).

лапăртаттар

понуд. ф. от гл. лапăртат. Чебокс. Алăсемпе лапăртаттарса (бултыхая), аран çӳле тухрăм, анчах хĕррине (на берег) тухаймастăп (в воде) || N. Лапăртаттарса çырса патăм (наваракал, наболтал).

лопăртат

(-дат), хлюпать (см. лопăрт). В. Олг. Лапрашĕнче лопартатса каят. || Болтать, blaterare. Старак. См. лапăртат.

лăпăртат

(лы̆бы̆рдат), биться (о птице). Ильмень-к. Çак кайăк Атăла вĕçсе ӳкрĕ те, аран лăпăртатса тухрĕ. N. Хăлхана пăрçа (блоха) кĕрсен, лăпăртатать (шуршит). Чебокс. Чĕлĕм лăпăртатни („хрипение“) çанталăк пăсăласса пулать.|| Кипеть. Якĕйк. Сирн паян конĕпех хоран лăпартатать, туй тăваттăр и-мĕн? || Хлопать крыльями (при полете). КС. Лăпăртат (полёт птицы). См. лапăртат, çапкалан. N. Лăпăртаттĕр, лăпăртаттĕр — кĕрсе карĕ (влетел) пӳрте, арăм полса (голубь). Толст. Эпĕ барометра вырăнне хунă чух ман патăмра темĕскер лăпăртатнине илтех кайрăм; вăл кăвакарчăн пулнă мĕн. Тюрл. Лăпăртатать. Плещется крыльями (в воде; так и у КС.). || Болтать вздор. Якейк. Ан лăпăртат! Не болтай. Ib. Мĕн пусттой лăпăртатан-ка? Сред. Юм. Ан лăпăртатса çӳре! Не болтай!

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

болтать

II: болтать глупости лапăртат, павра, сӳпĕлтет, сӳткелен, палка, сăмах вакла, сăмах тăк, талпаса пер, пуш сăмах çаптар.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

ахинея

ж. разг.: нести ахинею сӳпĕлтет, павра, лапăртат.

молоть

несов. 1. что авăрт, тĕпрет, вĕтет, тӳ; молоть рожь ыраш авăрт; молоть перец пăрăç тӳ; 2. что и без доп., разг. (пустословить) лапăртат, сӳпĕлтет; молоть чепуху пустуй сӳпĕлтет.

плести

несов. что 1. ту, ав, çых, хуç, явакла, çивĕтле; плеснуть корзину лăпă ав; плести лапти çăпата ту (е хуç); плести сеть тетĕл çых; плести косу çивĕт çивĕтле; 2. перен. пăтрат, усал тума тăрăш; плести интригу серепе кар (çыншăн); 3. разг. (говорить несуразное) лапăртат, сӳпĕлтет; плести ерунду кирлĕ мара лапăртат; плести небылицы темтепĕр сӳпĕлтет.

понести

сов. 1. кого-что йăтса кай, çĕклесе кай; понести ребёнка домой ачана киле йăтса кай; 2. кого-что (некоторое время) йăтса (е çĕклесе) çӳре; 3. кого-что и без доп. (помчать — о лошади) ĕрĕх, ĕрĕхсе кай; лошадь испугалась и понесла лаша хăранипе ĕрĕхсе кайрĕ; 4. кого-что (напр. о ветре) илсе пыр (е кай); ветер понёс лодку çил кимме илсе кайрĕ; 5. безл. что (о холоде, ветре и т. п.) вĕр, кĕр, сап; понесло утренним ветерком ирхи çил вĕре пуçларĕ; понесло сыростью нӳрĕ çапа пуçларĕ; 6. что, перен. (потерпеть) кур, чăт; понести убыток шар кур; 7. что и без доп., разг. (начать говорить что-л. неразумное) сӳтĕл, сӳпĕлтет, лапăртат.

пустословить

несов. разг. сӳпĕлтет, сӳтĕл, лапăртат, лăпăртат, пуш параппан çап, талпас ер.

точить

несов. 1. что хăйра, çивĕчле; (карандаш) шĕвĕрт (каранташ); (косу) çупкăçла, лапаткала (çава); точить нож çĕсе хăйра; 2. что (вытачивать) çавăрса ту (станокпа); точить шахматы шахмат çавăрса ту; 3. что (продырявливать, портить) си, шăтар, кăшласа шăтар, кишĕкле (тырра); моль точит сукно кĕве пустава çиет; ржавчина точит железо тутах тимĕре çиет; 4. кого, перен. (мучить) асаплантар, кăшла, хăрт; его точит недуг вăл чирпе асапланать; ◇ точить зубы см. зуб; точить лясы лапăртат, пустуй калаç; точить нож на кого-л. шăл хăйра, усал шухăш тыт (кам пирки те пулин).

Çавăн пекех пăхăр: