Шырав: шăрат

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

шăрантар

1.
то же, что шăрат 1.
паян хĕвел шăрантарсах ярать — сегодня солнце так и жарит (букв. расплавляет)

шăрат

1.
плавить, лить, варить (металл)
топить (масло, сало)
тăхлан шăрат — плавить олово
хурçă шăрат — варить сталь
чукун шăратакан цех — чугунолитейный цех
пăхăр шăратакан савăт— медеплавильный завод
чукунран шăратса тунă япаласем — чугунные отливки, чугунное литье
шăратса çыпăçтар — 1) запаять, припаять 2) сварить, приварить
шăратса çыпăçтарни — сварка
çу шăрат — топить масло
шăратнă çу — топленое масло
шăратнă сыр — плавленый сыр
выльăх çăвĕ шăратса кăлар — вытопить сало

шăрат

2.
заливать (калоши)

шăрат

II.

1.
то же, что шăрантар II.

шăрат

2.
делать что-то. мастерски, красиво
шăратса çыр — писать красивым почерком
вăл кирек мĕнле ĕçе те шăратса тăвать — он любую работу выполняет мастерски, виртуозно

шăраттар

понуд. от шăрат

электрокăмака

тех.
электропечь
электрокăмакара хурçă шăрат — плавить сталь в электропечи

ăвăс

восковой, вощаной
ăвăс çурта — восковая свеча
ăвăс шăрат — топить воск
ăвăспа сăтăр — натирать воском, вощить
каччăсем каяççĕ выляма ăвăсран сарă утне утланса — фольк. парни отправляются на игрища, оседлав светложелтых (букв. цвета воска) коней

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

шăрат

топить, растопить (масло, сало). N. Çу шăрат, топить масло. Сред. Юм. Çу çôрхахĕ пôр-ха ман, кăмакана лартса шăратас пôль-ха. Бур. Мана курайман çынсем çамрăк чĕре çуне шăратат. N. Ăшăм-чиккĕме, чĕреме шăратсах пăх. С. Алг. Йыснаçăм, йыснаçăм тиек пек, ăстанпа шăратнă çурта пек. ЧП. Шăратса янă çурта. Тогаево. Пирĕн касăн хĕрĕсем шăратса лартнă çурта пек. ||Палить. Шурăм-п. № 6. Хĕвел хĕртсе пăхать, шăратса ярас пекех. Урож. год. Хĕвел пăхать шăратса. || Плавить (металл.) N. Пăхăр шăрат, медь плавить. || Залить. Слакбаш. Çĕлекелесе кăна хунă, шăратса хуман (не залили ей калошу). || В переносном смысле. N. Кăвак-çутран шăратнă акапуç, туртийĕ хушшинче хĕвел ташлать. || Исполнить с чувством А.-п. й. 99. Сахар пырать вăрманпа хăй юррине шăратса. Кан. Танюк аллисене мăн курăнми пулличченех ял енелле сулса илемлĕ юрăсем шăратса кайрĕ. Ск. и пред. чув. 13. Пĕр пуянăн сарă хĕрĕ, вĕçен чĕкеç евĕрлĕ, шăратнă, тет, юрăсене. Ib. 108. Пĕрне-пĕри юратнă. Ырăлăхлă каç çинчен вĕсем халап шăратнă çапла пĕрле каçсерен. Хастарлăх 4. Комсомол яччейккисем хăйсен чун-халне хутсем çине шăратма пуçларĕç. N. Хăш-хăш саспаллисем унăн савнă саспаллисем пулнă, вĕсем тĕлне çитсен вăл йăл кулса, куçĕсене мăч-мăч хупа-хупа, тутисене пăркаласа-шăратса пынă. N. Чĕкеçпеле Еркиней туй тăвĕçĕ шăратса. Ск. и пред. чув. 55. Шăратса ярса ĕçе ĕçлетчĕ, нимĕнле çынна та парăнмастчĕ. Урож. год. Юмах ярать юратса, ĕçне тăвать шăратса. N. Инçе кайса манмарăм шăратса янă куç хăрнăкĕсене. Ау 341. Инçе кайса манăпăр шăратса янă куçусене. || N. Мул-пуянлăха сыхласси ӳт-тире шăратать.

шĕрет

то же, что шăрат, плавить.

йĕрт-йĕрт

(jэ̆рт-jэ̆рт), подр. мочеиспусканию собаки. Н. И. П. Йĕрт-йĕрт шăрат (йытă).

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

варить

глаг. несов.
пĕçер; варить обед апат пĕçер; варить яйца всмятку калекле çăмарта пĕçер ♦ варить сталь хурçă шăрат

жир

сущ.муж., множ. жиры
çу; растительные жиры ӳсен-тăран çăвĕсем; животные жиры выльăх çăвĕсем; рыбий жир пулă çăвĕ; топить жир çу шăрат ♦ с жиру бесится иртĕхсе пурăнать

медь

сущ.жен.
пăхăр; выплавлять медь пăхăр шăрат

переваривать

глаг. несов. (син. усвоить)
ирĕлтер, шăрат (çинĕ апата); ăнлан, ăса хыв (мĕн вуланине) ♦ я его не перевариваю эпĕ ăна чăтма пултараймастăп

чугун

сущ.муж.
1. чугун (металл); выплавлять чугун чугун шăрат
2. чугӳн (чӳлмек евĕр савăт); варить суп в чугуне чугунпа яшка пĕçер

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

топить

1. -плю, -пишь что несов. 1. хут (мунча), вут хут, вут хутса пӳрте ăшăт; 2. ирĕлтер (пăр), шăрат (çу); топить молоко кăмакана лартса сĕт вĕрет.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

ассимилировать

сов. и несов. кого-что 1. ассимиляциле, пĕрпеклет, ху евĕрлĕ ту; 2. биол. шăрат, ӳте ил (апата).

варить

несов. что 1. (пищу) пĕçер (апат); (асфальт) ирĕлтер; (пиво) ту (сăра); варить варенье варени пĕçер; 2. тех. шăрат, шăратса çыпăçтар (метала); варить сталь хурса шăрат; у него голова варит унăн пуçĕ ĕçлет (е чухлать); желудок хорошо (или плохо) варит хырăмра лайăх (е начар) шăранать, хырăм лайăх (е начар) ирĕлтерет.

вылить

сов. что 1. тăк, яр (шĕвек япала); вылить воду из ведра витререн шыва тăк; вылить молоко в кувшин сĕте кăкшăма яр; 2. (изготовить литьём) шăрат, шăратса ту (е яр); вылить статую из бронзы бронзăран статуя шăрат.

вытопить

сов. что шăрат, ирĕлтер, шăратса кăлар; вытопить сало выльăх çăвĕ шăрат.

жарить

несов. 1. что ăшала, шарикле; жарить картошку на масле çĕрулмине çупа ăшала; 2. кого-что и без доп., разг. (жечь, калитьо солнце) хĕрт, пĕçер, пĕçерт, çунтар, шăрат; 3. что, прост. (жарко топить) вĕрилентер, вĕри хут; хĕрт; жарить печь кăмакана вĕри хут.

истопить

сов. что, разг. (расплавить) шăрат, ирĕлтер; истопить весь воск ăвăса пĕтĕмпех шăрат.

легировать

сов. и несов. что пахалат, хутăштарса шăрат.

лить

несов. 1. что тăк, юхтар, яр; лить воду шыв тăк; 2. разг. (литься, течь) тăк, яр, çу; дождь льёт çумăр çăвать; 3. что, тех. шăрат; лить сталь хурçă шăрат; ◇ лить воду на чью-л. мельницу см. вода; лить масло в огонь пушшех хĕрӳлентер; лить слёзы хытă макăр.

наплавить

сов. что, чего шăрат, шăратса ил (е хур); наплавить олова тăхлан шăрат.

натопить

сов. 1. что, чего. шăрат, ирĕлтер; натопить воску ăвăс шăрат; 2. вĕретсе хур (е тултар); натопить молока сĕт вĕретсе хур.

переварить

сов. что 1. (сварить ещё раз) тепĕр хут (е çĕнĕрен) пĕçер; 2. (проварить больше, чем нужно) ытлашши пĕçер (е вĕрет, пыллантар); 3. (при пищеварении) ирĕлтер, шăрат (апата); 4. перен. разг. туссе ирттер, чат; килĕш; не могу переварить ложь суяна тӳсме пултараймастăп; 5. перен. разг. (усвоить) тĕплĕ ăнланса ил.

переплавить

сов. что 1. çĕнĕрен (е тепĕр хут) шăрат, шăратса ту; 2. (всё, многое) шăратса пĕтер, шăрат; переплавить тонну чугуна пĕр тонна чугун шăрат.

переработать

сов. 1. что (подвергнуть обработке) ту, ĕçле, ĕçлесе ту; переработать свёклу в сахар кăшманран сахар ту; переработать нефть нефтьрен продуктсем ту; 2. что (сделать пригодным для усвоения) ирĕлтер, шăрат (апата); 3. что (переделать) урăхла (е çĕнĕрен, пăсса) ту, тӳрлет; переработать статью статьяна тӳрлетсе çыр; 4. что и без доп., разг. (проработать лишнее) ытлашши ĕçле; переработать два часа икĕ сехет ытлашши ĕçле; 5. разг. (переутомиться) ывăниччен (е халран кайиччен) ĕçле, ĕçлесе ывăн.

перетопить

сов. что (расплавить) шăрат, шăратса хур; перетопить масло çăва шăратса хур.

плавить

несов. что шăрат, ирĕлтер; сталь хурса шăрат.

подтопить

сов., что, чего (дополнительно растопить) тепĕртак шăрат (е ирĕлтер); подтопить масла тепĕртак çу шăрат.

расплавить

сов. что ирĕлтер, шăрат; расплавить олово тăхлан шăрат.

растопить

сов. что (расплавить) ирĕлтер, шăрат; растопить масло çу шăрат.

слить

сов. что 1. яр, тултар (темиçе савăтран пĕр савăта); 2. (соединить посредством литья) шăратса (е ирĕлтерсе) хутăштар, пĕрле шăрат (е ирĕлтер); слить медь с оловом пăхăра тăхланпа ирĕлтерсе хутăштар; 3. (изготовить посредством литья) шăрат, шăратса ту; 4. перен. (объединить) пĕрлештер; слить два учреждения икĕ учреждение пĕрлештер; 5. (вылить, перелить) тăк; юхтар, сăрăхтар, сăрхăнтар; отварив картошку, слить воду улма пиçсен, шывне тăк; 6. (отделить) пуçтарса ил, сăрăхтарса ил; слить сливки с молока сĕтрен хăймине пуçтарса ил.

топить

несов. что 1. (расплавлять) ирĕлтер, шăрат; топить масло çу шăрат; топить лёд пăр ирĕлтер; 2. (кипятить в печи) вĕрет; топить молоко сĕт вĕрет.

усвоить

сов. что 1. вĕрен, хăнăх, йышăн; усвоить урок урок вĕрен; 2. (поняв, запомнить) ăнлан, ăнланса ил; 3. (переварить, переработать) ирĕлтер, шăрат, йышăн; усвоить пищу апат йышăн.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

шăрат

«плавить (металл)», «топить (сало, масло)»; тефс. ХII-XIII вв. сызгур «плавить»; ср. мар. шырат «расплавлять», «растоплять».

Çавăн пекех пăхăр:

шăранкала шăрантар шăрану шăранчăк « шăрат » шăратăм шăрата шăраттар шăрату шăри

шăрат
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org