хĕв
1.
пазуха
хĕве пытар — спрятать за пазуху
алла хĕве чиксе тăр — держать руку за пазухой
хĕвĕнчен тутăр туртса кăларчĕ — он вытащил из-за пазухи платок
Хĕвне ӳркев йăва çавăрнă. — погов. У него лень за пазухой гнездо свила.
Кĕпи хĕвĕнче, хăй çаппа-çарамас. (Çурта). — загадка Платье за пазухой, а сама нагишом. (Свеча).
ӳкер
13.
унижать
Ĕç çĕклет, ӳркев ӳкерет. — посл. Труд возвышает, а лень унижает.
ӳркев
1.
лень
ӳркев
ленивый
ӳркевне çĕнтереймест — он не может справиться со своей ленью
ӳркев
2.
вялость, медлительность
ӳркев
вялый, медлительный
ыйхă ӳркевĕ — сонная вялость, одурь
ӳркев
3.
уныние, хандра, тоска
ӳркев
унылый, хмурый, тоскливый
ӳркев юрă — тоскливый напев
ӳркеве уç — прогнать хандру
мана ӳркев пусрĕ — 1) меня одолела лень 2) на меня нашла хандра
ӳркенĕç
то же, что ӳркев
çĕкле
10. перен.
поднимать, повышать
авторитета çĕкле — поднять авторитет
ĕç культурине çĕкле — поднять культуру труда
экономикăна çĕкле — поднимать экономику
Ĕç çĕклет, ӳркев ӳкерет. — посл. Труд возвышает, а лень унижает.
ӳркев
(ӳрг'эв, ӳргэв), лень; ленивый. КС., И. С. Степ. Ӳркев. Канон. Ăсăма çутат, чĕреме тасат, çылăх тĕттĕмне салатса яр, ӳркев тĕтрине те сирсе яр. || Хандра, отвращение к работе. Изамб. Т. Ӳркев пуссан, çын петне кайса ларап. Если найдет на меня хандра, я ухожу в люди. Альш. † Йĕлме касрăм, купăс турăм ӳркев килнĕ чухне калама. Алг. † Йĕлмесене касрăм купăс турăм ӳркев килнĕ чухне калама. Юрк. Эçкĕ вăхăтĕнче пĕри хăй патне пынă хăнине чипер кăна ĕçтерсе çитерсен, ӳркев уçмалла (чтобы прогнать хандру), тесе, тата хăйсем патĕнчен кӳрши патне хăнана ертсе каят.
ӳркев пусни
хандра. К.-Кушки. † Вĕренерен купăс турăм ӳркев пуснă вăхăтра калама.
Йĕлме
(jэ̆л’мэ, jэ̆лмӓ), назв. дерева, ильма. М. Ăнтавăш, Пшкрт. Ч. П. Йĕлме тупан çуна кирлĕ. Надо, чтобы полозья были ильмовые. С. Тим. † И! Ют кĕпер айĕнче, вăрăм чăрăш тăррине, йăрăна-йăрăна кукăртат (искажение!). Кукки вĕççе кайсассăн, йĕлме-вывăç янтăрат. Ч. П. Йĕлмисене касрăм, купăс турăм ӳркев килнĕ чух выляма (чит.: калама). Я срубил ильму и сделал из нее скрипку, чтобы играть на ней во время хандры.
лень
сущ.жен.
1. (ант. трудолюбие) кахаллăх, наянлăх, юлхавлăх, ӳркев
2. в знач. сказ., кому ӳркен, кахаллан; ему лень работать вăл ĕçлеме ӳркенет
леность
ж. ӳркев, кахалланни, ӳркенни, юлхавлăх, наянлăх.
лень
ж. 1. юлхав, наянлăх, ӳркев; 2. в знач. сказ. разг. (не хочется) ӳркен; ему лень работать вăл ĕçлеме ӳркенет; все кому не лень камăн кăмăл пур, пурте.
начало
с. 1. пуç, пуçламăш; начало оврага çырма пуçĕ; начало зимы хĕл пуçламăшĕ; положить начало пуçла, тапрат; с самого начала чи малтанах; 2. (источник) сăлтав, тĕп, никĕс; праздность — начало всех зол мĕнпур усал ĕçĕн сăлтавĕ — ӳркев; 3. мн. начала (основные положения, принципы) никĕс; начала химии хими никĕсĕ; ◇ быть под началом пăхăнса тăр.
нерадивость
ж. тăрăшусăрлăх, тимсĕрлĕх, ӳркев, сӳрĕклĕх.
Çавăн пекех пăхăр:
ӳретник ӳретте ӳретти ӳрече « ӳркев » ӳркев пусни ӳркевçĕ ӳркевĕç ӳркевлĕ ӳркевлĕн