Шырав: çирĕм

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

числ.

1.
при абстр. счете, в качестве подл. и доп.
двадцать (о чем-л., поддающемся счету)
çирĕм виççĕ — двадцать три
çĕр çирĕм — сто двадцать
тăват хут пиллĕк — çирĕм — четырежды пять — двадцать
çирĕм хĕр — девушка двадцати лет
вăл çирĕм кайнă — ему пошел двадцатый год
вăл пĕр çирĕменче — ему лет двадцать

2.
при конкр. счете, в качестве опр.
двадцать
двадцати-
çирĕм çын — двадцать человек
çирĕм километрта — в двадцати километрах
çирĕм çул иртсен — через двадцать лет, спустя двадцать лет
çирĕм томлă кăларăм — двадцатитомное издание

3.
в качестве обст.
двадцать раз
эпир кунта çирĕм те килнĕ — мы приходили сюда двадцать раз

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

двадцать; çирĕм ача – двадцать мальчиков; епир çирĕмĕн – нас 20; çирĕмшер – по двадцати; çирĕмĕш – двадцатый.

195 стр.

син.: тĕреклĕ
крепкий, жестокий.

195 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(с’и_рэ̆_м, Пшкрт. с’э_рэ̆_м), двадцать. Орау. Хутран-ситрен çирĕм — сирĕм пĕр çулхи те пулатьчĕ. Ib. Алра çирĕм пурне пулинччĕ, кашнине çĕрĕ тăхăнăттăм, тесе каларĕ, тет, тутар майри. Жалко, что на руках не 20 пальцев, на каждый палец надела бы по перстню,— сказала жена купца. Кн. для чт. I, 28. Вăл (воробей) пĕр сехетре хăй йăви патне çирĕме яхăн вĕçсе пырать. Я. Турх. Çирĕм пусалла. Ib. Çирĕм иккелле панă пулĕччĕ. Отдал бы копеек за двадцать. ЩС. Çирĕм пус (у др. çитмĕл пус), двадцать копеек. N. Çирĕм пилĕк пус, двадцать пять копеек. Орау. Пуçĕнче çирĕм пиллĕк çитмест. У него в голове не достает „двадцати пяти“ (т. е. он глуп, дурак). Юрк. Эсĕ миçе çулта? — Эпĕ çирĕм пĕрте (мне 21-ый год). N. Михели, авланнă çын, çирĕм саккăрта пулнă (двадцать восьмой год), Элекçей — вунпилĕкре (15-ый год). Б. Яныши. Пĕрре сорăхсам çитарма кайсассăн, çав тăвайккинчен çирĕм пĕр пус поçтартăмăр. N. Çирĕм пĕрмĕш, двадцать первый. Бюрг. † Çирĕм пĕрти ачасене çыраççĕ-çке шур хут çине. Капк. Ну, юлташсем, халь икĕ енчен те çирĕм , пĕршер. Мĕн тăвас?! N. Çирĕмрисем (по двадцатому году), вунтăххăртнсем (по девятнадцатому году). || Монета достоинством в 20 коп. М. Тув. Апай мана: хĕр пăх, тер, вуник тальăр çакнине; вуник тальăр çакни мар, вуник çирĕм çакни çук. || Мера пряжи, Сред. Юм. Ман хôтăр виç çирĕмлĕ пôлчĕ. См. çип çирĕмĕ. Ib. Çиппе çирĕмпе шôтлаççĕ.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

егерме

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[ŝirem]
dudek
çирĕм иккĕ — dudek du
ик çĕр çирĕм — ducent dudek
çирĕм ача — dudek infanoj
çирĕм çул иртсен — post dudek jaroj
çирĕммĕш — dudeka
çирĕмшер — po dudek, dudekope

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«двадцать»; др. тюрк. (енис.) игерме, йегирмейӓгирми, уйг. жигирмә, желт. уйг. йигирма, узб., кумык, йигирма, азерб. ийирми, туркм. йигрими, ног. йырма, тур. йирма, кирг., казах. жыйырми, алт. В дьирме, тув. чээрби, хак. чибирги, якут. сӳӳрбэ. Могли образоваться от йĕкĕр, эгиз и пр. + -ма ~ мăш «десять» (?).

Çавăн пекех пăхăр:

Çирĕклĕ Шăхаль Çирĕклĕ-Шăхаль çирĕклĕх Çирĕкле « çирĕм » çирĕм-вăтăр çирĕмĕн çирĕмĕш çирĕмĕшĕ çирĕмлĕх