Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
жирность
сĕт çулăхĕ — жирность молока
çулăх проценчĕ — процент жирности

2. анат.
сальник

II. диал.
сушилка для дров в печной трубе

III. глаг.

1.
приставать, быть назойливым
привязываться разг.
лезть прост.
шăнасем çулăхрĕç — мухи пристали
ан çулăх ман çумма! — не лезь ко мне!

2.
связываться
водиться с кем-л.
усал çынна çулăх — связаться с дурным человеком

3.
трогать, затрагивать, задевать
сана никам та çулăхмасть — никто тебя не трогает

4.
приставать
прилипать разг.
ӳслĕк çулăхрĕ — ко мне пристал кашель

5.
накидываться, набрасываться
пире йытă çулăхрĕ — на нас набросилась собака

6. перен.
подходить, подступаться, находить доступ
ун çумне çулăхаймăн — к нему не подступишься

7.
налететь, наткнуться на кого-что-л.
Упаран хăтăлнă, кашкăра çулăхнă. — погов. От медведя избавился — на волка наскочил. (соотв. Из огня, да в полымя).

8.
осваиваться, привыкать (к какому-л. занятию)
овладевать чем-л.
вăл ĕçе çулăхрĕ — он освоился с работой

9.
охватывать
касаться, трогать
туратсене çил çулăхрĕ — ветер тронул ветви деревьев
юрату чĕрене çулăхрĕ — любовь охватила сердце

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

напасть, угодить (на что)
встретиться (с чем)
пĕр пырса çулăхасси анчах вара ĕçĕренессине ан ĕмĕтлен — стоит только с ним связаться, а потом уже и не надейся на то, что отвяжешься

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(с’улы̆х), приставать, привязаться. Чăвашсем. 12. Унта ырăсем çулăхмĕ-ши? Кунта вилĕ пымĕ-ши? Кама 51. Шăрчăк! Ман хĕр патне çулăхма-и? Хорачка. Ман çомня çолăхрă, нимпе те орăлмарă çа çын. Альш. Ан çулăх, ан çыпçăн. Ерк. 122. Хĕвел çутти йăл пăхсан, мĕнле чĕр-чун савăнмĕ? Маттур каччă çулăхсан, мĕнле сар хĕр çаврăнмĕ? N. Вара сана ниепле чир-чĕр те çулăхаймĕ. Тогда к тебе никакая болезнь не пристанет. СПВВ. Вăл çулăхать — ерет, тытать, усал çулăхать. N. Вăпăр çулăхнă. Чăвашсем 2. Вăл такана çине çĕçĕ хураççĕ; çĕçĕ хумасан: усал çулăхать, теççĕ. N. Нимĕнле усал-тĕсел те, çын пăсни, хаяр сывлăш ун çумне ан çулăхтăр. Б. Олг. Отин (чит. один) ман çомне (= çома) çолăхат (всё привязывается). Ст. Чек. Ача çуралсан, пӳсĕр çулăхасран çӳхе çĕре çулчине (лист „шур эрĕм“) çыхса хураççĕ. || Путаться, связываться. Шорк. Вăл çавăн арăмĕ çомне çолăхнă, тет, тем (говорят, будто он спутался с его женой; в Сред. Юм.— çавăн маткине çыпăçнă). Ст. Чек. Ан çулăх. Не связывайся. Ib. Унпа çулăхса ан çӳре. Не путайся с ним. Альш. Кама пырса çулăхнă! С кем сошелся! Çулăхнă çулăхмаллинех! Нашел с кем связаться. Собр. Упаран хăтăлнă, кашкăра çулăхнă, теççĕ. (Послов.). Якейк. Ахаль мар ку, шта та полин çолăхнă полмалла (ему попало), ытла нумай окçа тыткалать. (Янт окçая топни, вăрлани). КС. Усал çынна (çынпа) çулăхрĕ. Напал на плохого человека, || Накинуться, напасть, налететь. Ск. и пред. чув. 46. Ăна: пĕве пĕвеленĕ çĕре пĕрре те пымастăн! тесе, çулăхрĕç. || Захватить силою. Сĕт-к. || Охватить. Кан. Çунакан ленттăран çулăм часах пĕтĕм театтăра çулăхса илнĕ. || Заниматься каким-либо делом. Кан. Лаша патĕнче çулăхса çӳреме çав тери юратать вăл.

шуметь. СПВВ. (Не ошибка?) См. çуйăх.

то же, что çулăк. Тяберд.

то же, что çулăк. Альш. Çурăм хыçнех тата, вăрăм сăрка айне, çулăх çакаççĕ; çулăх вăл шерстянуй явлăк (платок). Виç кĕтеслĕ туса, çĕлесе яраççĕ çурăм хыçне (девицы). Ib. Тилĕ çĕлĕк те çулăх кăна çук.

место в печной трубе, где кладутся для сушки дрова.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «приставать», «привязываться»; 2. «приставать» (о болезни); узб. йулик «попадаться навстречу», «встречаться»; кирг. жолук, тат. юлык, казах. жолык «встречаться»; азерб. йолух «заразиться». Э. В. Севортян производит oт йол «путь»; «дорога» (чув. çул) (Аффиксы глаголообраз. 286).

Çавăн пекех пăхăр: