Шырав: кимĕ

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
лодка
челн

лодочный
моторлă кимĕ — моторная лодка
кимĕ пуçĕ — нос лодки
кимĕ сăмси — нос лодки
кимĕ хĕрри — борт лодки
кимĕ хӳри — руль лодки
кимĕ хыçĕ — корма
кимĕ станцийĕ — лодочная станция
ачасене кимĕпе ярăнтар — катать детей на лодке
кимме çырана туртса кăлар — вытянуть лодку на берег
кимме шыв юхтарса кайнă — лодку отнесло течением
кимĕ ӳпĕнсе кайрĕ —лодка перевернулась
Икĕ кимĕ хӳрине тытакан перине те чарайман. — посл. Кто правит двумя лодками. ни с одной не управится. (соотв. За двумя зайцами погонишься, ни одного не поймаешь).

2.
судно
баржа
парăслă кимĕ — парусное судно, парусник

3. воен.
лодка
шывай кимми — подводная лодка

◊
кимĕ кĕпер — понтон, понтонная переправа

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

ладья, челн, лодка
пысăк кимĕ — судно, баржа
вутлă кимĕ — пароход
кимĕ вучăххи — печь; очаг на суднах
вăрçă кимми — военное судное
кимĕпе çӳре пуçларĕç — судоходство открылось
кимĕ хуçи — судодержатель

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(к’и_мэ̆, _ки_мэ̆), лодка, дощаник. Персирл. N. Кимĕ çине кĕрсе лар. Садись в лодку. || Баржа. Изамб. Т., Сред. Юм. Макка 26°. † Пирĕн атте тулă пухат, тулă кимми ярат пуль. Собр. Кимĕ яракан хуçа та саланать, теççĕ. (Послов.) СТИК. Кимĕ — большое судно. Орау. Пĕр кимĕ пек çуна çине улттăн-çиччĕн тияннă та, хĕртсе катаччи чупаççĕ. Сред. Юм. Кимĕ пик-çиç шăвать. (Пит йĕрипе çиç отакан çынна калаççĕ). || Пароход. НИП.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

көймә

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«корабль», «лодка», «судно»; МК кеми, Зол. бл. кими, АФТ, тур., туркм. гӓми, уйг. кәме, узб. кема (диал. кима), кирг., казах., ног., алт. В, ойр. кеме, азерб. кәми, кумык. геме, хак. киме, тув. хеме, башк. кәмә, тат. кӧймә, «лодка», «корабль».

Çавăн пекех пăхăр:

ким йопи ким пӳçĕ ким сăмси ким-каçă « кимĕ » кимĕ варри кимĕ вучаххи кимĕ тонкати кимĕ хĕрри кимĕ хӳри