Шырав: тĕшмĕрт

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
разглядеть, рассмотреть
узнать кого-что-л.
тĕшмĕртсе пăх — вглядываться, пытаясь узнать

2.
догадываться
понимать
смекать прост.
вăл ăçта пытаннине тĕшмĕртрĕм — я догадался, куда он спрятался
ку ĕçре эпĕ нимĕн те тĕшмĕртместĕп — я в этом деле ничего не понимаю
тĕшмĕртсе ил — догадаться
ăна-кăна тĕшмĕрт — смекать кое-что

3.
знать, уметь немного
иметь представление
разбираться
вулама-çырма тĕшмĕрт — уметь читать и писать, знать грамоту

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

разобрать зрением. Кăвак мăй. Вăл тилĕ хыçĕнчи кăвакала та тĕшмĕртеймен. N. Тутăхнă кĕленче витĕр пăхса тĕшмĕртнĕ пек анчах куратпăр. Хурамал. Тĕшмĕртеймерĕм эп вăл çынна, кам икенне паллаймарăм. N. Сăнне сăпатне тĕшмĕртеймерĕм (не разобрал). N. Сĕм-тĕттĕм çĕрте ăçтан тĕшмĕртсе илет.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «различать», «разбирать»; 2. «соображать», «понимать»; 3. «примечать», «запоминать»; тур. дӳшӳн «думать», «размышлять», «раздумывать», «обдумывать»; «быть озабоченным»; уйг. тӳтӳн, чӳшӳн, кирг. тӳтӳн, казах., к. калп. тӳсин, тат. тӧшен, башк. тӧшӧн, узб. тушун, азерб., туркм. дӳшӳн «понимать», «осмысливать», «соображать», «постигать», «разгадывать»; туркм. дӳшӳр «быстро понимающий», «сообразительный», «догадливый», «восприимчивый». По-видимому, от *тӧш (см. тĕшĕр) «падать», «прийти в голову»; ср. кирг. акылға тӧш «одуматься»; тур. аккылы батына дӳшӳр «стать разумным».

Çавăн пекех пăхăр:

тĕшле тĕшлен тĕшлеттер тĕшмĕр « тĕшмĕрт » тĕшмĕш тĕшмĕшлĕ тĕшмĕшлĕх тĕшмĕшле тĕшмĕшлен