1.
гладкий, ровный
гладко, ровно
яка урай — гладкий пол
хăмана яка савала — гладко выстругать дощечку
çӳç-пуçа яка тура — гладко причесать волосы
2.
выхоленный, откормленный
гладкий прост.
яка лаша — гладкий, холеный конь
яка сăнлă çын — человек с холеным лицом
3.
скользкий
скользко
паян çул яка — сегодня дорога скользкая
4.
нарядный, нарядно одетый
щегольской, франтоватый
нарядно, щегольски, франтовски
унăн çипуçĕ яка — у нее нарядная одежда, она нарядно одета
5. разг.
складный, гладкий, плавный (о языке, речи)
складно, гладко, плавно, без запинки
яка чĕлхеллĕ çын — красноречивый человек
унăн нимĕçле яка тухать — он гладко говорит по-немецки
◊
яка кăмпа — сыроежка
яка кĕпçе — бот. бутень
яка пыр — привереда (в еде)
кĕсъе тĕпĕсем яка — в карманах пусто
◊◊
ср.: болг. як — крепкий; тучный; здоровый
(jага), гладкий; гладко; скользкий; скользко. См. якла, яклака, яклашка, яп-яка. Зап. ВНО. † Йăкăш-йăкăш шумашкăн урай яка пулин-ччĕ. Никит. † Алкум вĕçĕнче яка пăр, нумай çынна ӳкерч пуль. Рак. Пит яка сысăп ĕнтĕ, çамартапа кулач (булка) анчах çисе выртап. N. Паян яка. Сегодня скользко. || Глазурь. N. Кăкшăмăн яки пĕтнĕ (облезла). || В переносном значении = нет. С. Кăсья тĕпсем яка полĕ-ха; кăсйинче полсан, илĕ-ччĕ те. Видно, в кармане пусто; если бы было в кармане, то купил бы. Сред. Юм. Кăçал вăрманта кăмпа нăмай, кăмпа нăмай, теççĕ; эпир каяппăр — яп-яка та çап-çут (нет ничего). Янтик. † Çав Ысампаль хĕрĕсем каять, каять, каяймасть. Каять-и-ха, каймичи (каймĕ-ччĕ-и?), арчи тĕпĕ якарах (видно дно сундука, т. е. в нем пустовато). Байгул. † Хĕрне парса илĕччĕç, карман тĕпсем якарах (в кармане пусто). Н. Байгул. † Пĕчĕкçех лаша тур лаша сĕлĕ парса сĕлĕ çимес; сĕллине парсан, çийĕ-чĕ, пӳлме тĕпсем якарах. || Нарядный, нарядно. Сред. Юм. Ай-ай, эсĕ питĕ яка çӳретĕн! Как ты нарядно ходишь! IЬ. Пит яка çӳрет. Ходит очень нарядно. Истор. Çи-пуçне ялан яка çӳретесшĕн пулнă. Хотели постоянно водить его нарядным (т. е. одевать нарядно). Яргуньк. Эпĕ çак ачана ĕçлемесĕр-тумасăр, тутлă çиса, яка тумланма (наряжаться) вĕрентес тетĕп, терĕ, тет (она). || Гладко, в перенос. смыс. Хыпар № 33, 1906. Школасенче мĕне вĕрентмелли, яка вĕрентмелли çинчен вăл программа çинчех нумай каламан.
, неизв. слово. Отсюда: Яка-ел.
то же, что яка? Отсюда: Яка-Тăв-айăкки.
шома
Çавăн пекех пăхăр:
якăшт якăшт-якăшт якăштат якăштаттар « яка » яка кăмпа Яка Петĕр яка чул Яка-ел яка-кăмпа