Шырав: çăмха

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
клубок, моток
пурçăн çăмхи — клубок шелковой пряжи
çăмха сӳт — распускать клубок
çăмха пек кусса кай — покатиться клубком
çăмха пек чăмăртан — свернуться клубком
Пĕр çăмхана пин йĕп чикнĕ. (Чĕрĕп). — загадка В один клубочек воткнута тысяча иголок. (Еж).

2. перен.
клуб, облако
тĕтĕм çăмхи çĕкленчĕ — поднялось облако дыма

3. диал.
мяч, мячик

◊
сăмах çăмхи сӳт — беседовать (букв. разматывать клубок слов)

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

клубок; моток; çăмха хутăр – мотушка.

189 стр.

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(с’ŏмhа, с’ы̆мhа), клубок. Зап. ВНО. Пĕр çăмхара çичĕ шăтăк. (Пуç). Ст. Чек. Пĕр çăмханăн хĕрĕх шăтăк. (Пӳрнеске). Трхбл. Пӳрт тавра хĕрлĕ çăмха çавăрăнат. (Таракан). Шел. 26. Çăмха кусса кайнă пек, сирпĕнет ун умĕнчен (заяц). Тим. † Çынсенĕн йыснăш çăмха пек, хĕве чиксен кĕрес пек; пирĕн йысна упа пек, çынна курсан çыртас пек. || Мяч. Ачач 96. Çăмхана пуринчен аякка та пуринчен çӳле çапса ярать. || Переносно — маленький ребенок. Кама 60. Çĕнĕрен чирлесен, пĕтерен вара хăна та, çак çăмхана та (ачине кăтартса), мана та пит начар пулать.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

йомгак

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«клубок», «моток ниток»; МК йумгак «круг», «шар»; Замахш. йумкак, АФТ, туркм., тур., тат. йумак, кумык, юммак, тат., башк. йомғак, казах., к. калп. шумак, азерб. юмаг «клубок (ниток)»; узб. юмалок, алт. В дьумгак «мягкий кусок чего-нибудь, образовавшийся от сжатия в руке» (теста, глины и т. п.). Образовалось от слова со значением «круглый», «шар»; «нечто круглое, шарообразное»; ср. йумгак mac «круглый камень» (Малов 390).

Çавăн пекех пăхăр:

çăмламаслан çăмлан Çăмми çăмри « çăмха » çăмхала çăмхалан çăмхалантар çăмхалаттар çăмхалла