Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
цепляться, зацепляться
повисать
туратран çаклан — зацепиться за сучок
çакланса лар — 1) зацепиться за что-л. 2) сцепиться
икĕ çуна çакланса ларнă — сани сцепились

2.
браться, хвататься, цепляться
машинăран çаклан — цепляться за машину
хулран çаклан — браться под руки

3.
подворачиваться, попадать в руки
алла мĕн çакланнă — что под руку попало

4.
попадаться, быть пойманным, захваченным
вăрăпа çаклан — попасться на воровстве
капкана çаклан — попасться в капкан
тыткăна çаклан — попасть в плен
тăшман ункăна çакланнă — враг очутился в кольце

5.
попасть куда-л., оказаться, очутиться где-л.
туя çаклан — попасть на свадьбу
эсир кунта мĕнле килсе çакланнă? — как вы здесь очутились?

6. разг.
доставаться, выпадать, приходиться на долю
чи пысăк тӳпи ăна çакланчĕ — самая большая доля досталась ему
паян дежурство сана çакланчĕ — сегодня дежурить выпало тебе

7.
задевать, трогать, затрагивать, касаться
пире пĕлĕт хĕрри çакланчĕ — грозовая туча задела нас краем
ку сăмахсем сире те çакланаççĕ — эти слова касаются и вас

8.
приставать, прицепляться прост. (о болезни)
мана ӳслĕк çакланчĕ — ко мне пристал кашель
грипп çакланасран асăрханăр — остерегайтесь гриппа

9.
случаться, происходить
инкек çакланчĕ — случилась беда

◊
чĕлхи çакланать — у него язык заплетается
хыçран çакланса çӳре — таскаться следом

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

зацепиться, попасться
остаться повешенным

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(с'алан), зацепиться. Сюгал-Яуши. Пусма ман туратран çакланса çурла кайнă. || Приставать, привязаться. N. Мĕн усал килсе çакланасси пур мана? N. Темĕскер пулчĕ мана, эпĕ халччен чирлеменччĕ, пуç ыратат, шăмă-шакă ыратат, темĕскер çакланчĕ, тесе калат, тет. ЧС. Сунас пулман кăна (лошади), пĕр-пĕр урăх чир çакланнă пулĕ, терĕ. Кан. Лаша çумне тепĕр лаша çакланса пынă вĕсемпе. N. Чуна мĕн çакланмас. || Впасть. N. Эпĕ хуйхăпа асапа çаклантăм. || Попасть. N. Çĕркĕ патшанăн туй пулнă та, çавăльте çакланмарăм-и-ха (не попала ли туда), тесе калат, тет, тилли. Баран. 56. Иккĕш анчах шыва çакланайман, çыранран тӳрех лаши-мĕнĕпе чул çине персе аннă. Юрк. Эсĕ кунта мĕн ĕçпе çаклантăн? Ib. Тамăка çакланнă çынсем иккĕн, ĕлĕк пĕрле тус пулса пурăннăскерсем, пĕр-пĕринпе тĕл пулсан, тытăннă савăнса калаçма. Ib. Унта пĕр вырăна (должность) çаклансан, çавăнта слушит тăва пуçлат. Ib. Ăнсăртран мана çакланчĕ те, халĕ те пулин ман çумра кушак çури пек йăпанса пурăнат. Ib. Тутар арăмĕ утилни (удельный) вăрманне вăрттăн каснă чухне ăнсăртран вăрман хуралçине çакланат. Ib. Эпир ниепле те судья камĕрне çакланаймастăпăр, тархашшăн епле çакланмаллине каласа парсамччĕ. N. † Тевет, тевет, тиетĕр, тевет сире çакланмас; сарă хĕр, сарă хĕр, тиетĕр, сарă хĕр сире çакланмас. Дик. леб. 44. Епле эсĕ кунта килсе çаклантăн, чипер хĕрĕм? || Попасться. N. Опана çакланнă. Попался медведю. Якейк. Етменти Йăван çăрккаç плотнă çакланнă (= тытăннă). Орау. Пĕрмай пурнать халĕ, çакланмаçть. Пока ему все сходит с рук. Б. Яуши. † Карăш йăви картара, карăш пычĕ — çакланчĕ. || Чувствоваться. N. Хура вăрман урлă каçнă чух пăчăр тупрăм; пăчăрĕ çуна çине кĕреймерĕ, хул хушшине çакланмарĕ. (Шутка). || Выпасть. Альш. Малтан аслине çакланат, тет, сыхлама. || Заплетаться. Орау. Чĕлхи-çăвар пĕртте çакланмаçть ку çынăн (ловко говорит), кам-ши вăл? || Проникать, вливаться. Юрк. Вырăс чĕлхине çакланнă чăваш сăмахĕсем.

Çавăн пекех пăхăр: