1.
жечь, сжигать, предавать огню
çурта вут тĕртсе çунтар — спалить дом, учинить поджог дома
вутта пăрахса çунтар — сжечь на огне
вутта çунтарса пĕтер — пережечь все дрова
çунтарса яр — испепелить, выжечь, сжечь дотла
çунтармалли япаласем — топливо, горючее
2.
жечь
краççын çунтар — жечь керосиновую лампу
электричество çунтар — жечь электричество
3.
топить
кăмрăк çунтар — топить углем
торф çунтар — топить торфом
кăмака хутса çунтар — затопить печь
çунтарса кăлар — истопить
4.
выжигать
вытравлять
ӳкерчĕке йӳçекпе çунтарса кăлар — вытравить рисунок кислотой
5.
жечь, прижигать
палить, припекать
хĕвел хытă çунтарать — солнце сильно припекяет
сурана йодпа çунтар — прижечь ранку йодом
6. перен. разг.
поражать, косить
жечь
пулемĕтран çунтар — косить пулеметным огнем
пушăпа çунтарса ил — ожечь кнутом
7. перен.
жечь
томить, мучить, терзить
беспокоить
хуйхă чĕрене çунтарать — горе терзает сердце
8. разг.
прорабатывать, пробирать, задавать перцу
ăна пухура çунтарнă — его проработали на собрании
ну çунтарчĕ! — ну и задал он перцу!
9.
жаждать, стремиться, гореть желанием
ача шкула каясшăн çунтарать — мальчик рвется в школу
10.
делать что-л. энергично, с азартом
вăл ĕçре çунтарать кăна — работа кипит у него в руках
11. разг.
мчаться, лететь
ачасем килелле çунтарчĕç — дети помчались домой
◊
çунтарса пăх — испепелить взглядом
син.: (çун)
жечь, обжигать.
198 стр.
(с’упдар), понуд. ф. от гл. çун, жечь, обжигать. N. Тата тепĕр чăваш икĕ куçсăр пулчĕ: куçне тупă пулькки, патне ӳксе, çурăлса кайса, çунтарса пăрахрĕ. Шурăм-п. Куç ыратсан, ăна çунтарнă эрех шывĕпе сĕрĕр (йĕпетĕр). Слакбаш. Исвис (исвĕс) çунтараççĕ. Жгут известь. || Жечь (о солнце). N. Питĕ шăрăх, çонтарсах ярать; кĕпе-тонтир çавăнпа питĕ пĕтет. || О повышенной температуре тела. Якейк. Мана çăрккаç çонтарса прахрĕ. В прошлую ночь у меня был жар. || О жаре в лице. Собр. Пит-çăмарти çунтарсан, çын калаçат, тет. || О действии некоторых жидкостей и др. веществ. Юрк. Ĕнер хыта ĕçнĕ çыннăн çăварне эрехĕ, хăватлăскер, вут пек çунтарса анса каят. Сĕнтерчĕ 34. Ай-яй! Пĕтертĕр! Çунтарать! ||О крапиве. Ой-к. † Сикрĕм-пăхрăм вĕтрене те, кут çунтарса янă мĕн. || Мучить жаждою. N. Тĕрмере усранă чухне ăна çиме памасăр выçăпа асаплантарнă, ĕçме памасăр ăшне çунтарнă. || Протопить (печь). Толст. Вут хутса çунтарсан, анне те тумланчĕ. Сунт. Манăн халь кăмака хутса çунтарас пулать. Баран. 139. Хĕвел ăшши çунтарсах илет: чулсем, хăйăрлă çĕрсем, тата ытти тĕрлĕ япала та хĕвел ăшшипе пĕçерекен пулать. || Ходить бойко и бодро. Янтик. Ачасем çунтарса çӳреççĕ урам тăрăх (шатаются бойко и бодро). Альш. Каят касак пек çунтарса. Ск. и пред. чув. 98. Шыракансем таврăнчĕç, лашисене çунтарса (замучив). || Делать энергнчно. Орау. Атя, çăпатана çунтарар (давай плести)! Ск. и пред. чув. 5. Чĕкеç кинĕ ахаль те ĕçне тăвать çунтарса, карчăк çапах Чĕкеçне вăрçать ĕçне туманшăн. Ib. 81. Татах тепĕр тапхăрне туйне турĕç çунтарса. || Бить (а особенно кнутом, прутом, когда удар производит как бы ощущение ожога). КС. Çунтар, бить (кого), напр., кнутом, прутом. Чирикеево. Çунтарса килем-ха эпĕ ăна! Вăл картла выляма вĕренесшĕн-им-ха! Сред. Юм. Çôнтартăм, сжег, прибил. N. Пушă илчĕ те: ак сана улма! ак сана улма! тесе, çунтара пуçларĕ. Сĕт-к. Виçĕ йоплĕ чĕн пуши (его) кастарать те çонтарать. Рак. Икĕ хĕрринчен çунтартăм, вăта çĕртен сыстартăм. (Çăнăх аллани). || Беспокоить, заставлять беспокоиться, огорчать. Ал. цв. 4. Шыракан япалине хăй пĕлмесен, ăна епле шыраса тупмалла, çавă мана пит çунтарать. Кив-Ял. † Савни урăхне кайсассăн, çав çунтарать чĕрене. (Вăй юрри). N. Укçа çукки çунтарат. N. † И, çӳлĕ тусем, ай, пуçĕнче, лашасем вылятаççĕ тутарсем, пире çунтаракансем, ай, матурсем. N. Çыннăн ăшне çунтарассăм килмерĕ. Не захотелось огорчить людей (напр., страшными рассказами о войне). N. Авалхи тусçăм халте çӳрет, лăпланнă чĕрене çунтарса. || Сред. Юм. Çунтарать, 1) очень жарко, 2) очень хочется.
яндырырга, көйдерергә
Çавăн пекех пăхăр:
çункав çуннă Çуннă ката Çунни « çунтар » çунтармăш çунтарттар çунчăк çуп çупă