Шырав: ăн

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.
сознание, рассудок, чувство
ăна кĕр — прийти в сознание, очнуться
ăна кĕрсе çитрĕ — к нему полностью вернулось сознание
ăна килсе кĕчĕ — он пришел в чувство
ăн çухат — потерять сознание
ăнсăр пул — потерять сознание
ăнсăр вырт — лежать без сознания
ăна кĕрт — 1) приводить в сознание 2) вразумлять перен.

ăнран кай —
1) потерять сознание
ăнран кайса ӳк — упасть в обморок, лишиться чувств
2) изумиться, прийти в изумление перен.
сана кунта курнипе ăнран кайрăм — я пришел в изумление, увидев тебя здесь
3) выбиться из сил
ăнран тух — потерять рассудок

ăнран яр —
1) измучить, донять, истерзать
мана ыйтусемпе ăнран ячĕç — меня замучили вопросами
2) довести до потери сознания
3) свести с ума;  задурить голову разг.
4) оглушить, ошеломить
II. глаг.

1.
удаваться, идти успешно, получаться, ладиться, спориться
везти

унăн пур ĕç те ăнса пырать — у него все спорится в руках
ĕç ăн ăнмасть — дело не ладится
ĕç ăнасси хамăртан килет — успех дела зависит от нас самих
унăн пурнăçĕ ăнать — ему везет в жизни
2.
хорошо уродиться (о хлебе, плодах)
быть обильным (об урожае)
кăçал тырă ăнса пулчĕ — в этом году хлеб хорошо уродился
3.
быстро размножаться, плодиться, разводиться
кролик питĕ ăнать — кролики быстро плодятся
4.
выживать, сохраняться в живых (о детях)
5. диал.
настраиваться (о музыкальных инструментах)

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

, (ы̆н), ум, соображение, сознание. Юрк. Эпир унтан пит аван ăн илтĕмĕр. (Multa docendo) nos sapientiores reddidit. Хыпар. № 26, 1906. Ыттисене ăн кайиччен хĕненĕ. Остальных били до потери сознания. Перевод. Ăн кĕрсен (опамятовавшись), аран-аран тăтăм. Истор. Василько, ăнĕ пĕтсе, вилнĕ пекех пулнă. Василько, потеряв сознание, стал как мертвый. N. Ăнĕ пур-и? В сознании-ли он? Изамб. Т. Тата (кроме того) эпĕ кирек мĕн чухлĕ ĕççен те, манăн ăн çухалмасть. Кроме того, сколько-бы я ни пил, у меня никогда не теряется сознание. Шел., 34. Манăн халĕ ăн пĕтнĕ, эп нимĕн те пĕлместĕп. Сейчас у меня нет соображения, я ничего не понимаю. Алг. Çул çитмесĕр пачĕç те, ăс кĕмесĕр ăн карĕ. Выдали (замуж) до полных лет, оттого я, глупая, не знаю, что делать. || Память.
(ы̆н), удаваться, хорошо уродиться. Изамб. Т. Ăнса пулнă купăста пуçĕ. Хороший вилок капусты. СПВВ. БМ. Ăнать = ӳнет = ĕнет ― идет хорошо, ладится, спорится. Юрк. Ĕçĕ çапла ăнманинне курсан, ку, Митук, тытăнат тепĕр тĕрлĕ шухăшлама. Увидев, что дело не ладится (что ему не везет), Дмитрий начинает строить другие планы. Ст. Чек. Вырма тухнă кун малтанах ăнман çынна хирĕç пусан, алă касассине пĕлтерет; кассан, час тӳрленмест, тет. Собр. 39°. Сутă тума кайнă чух пушă витре курсан, сутă ăнмасть, теççĕ. Если встретишь (женщину) с пустыми ведрами, когда будешь отправляться на торговлю, то не будет удачи в торговле. Юрк. Ĕçĕмĕр ăнтăр. Пусть будет удача в нашем деле. IЬ. Ăнмасан, ик-виç сутка та йӳççе ларат. Если не удастся, то киснет 2—3 сутки. Учите детей. Ача ăнасси, ăнмасси хамăртан нумай килет. Удача или неудача в детях много зависит от нас самих. Упа 702. Алăк патĕнче вырăн ăнсассăн, тĕпелелле ан ирт, теççĕ. Если место у двери будет удачным, то, говорят, не нужно проходить в передний угол. (Послов.). Учите детей. Ăннă ача ашшĕ-амĕшшен чăнах та пысăк ырăлăх. Для родителей хороший («удавшийся») ребенок действительно большое добро. Сред. Юм. Пит ăнса полнă, тесе, тыр лайăх, вăйлă, пĕрчĕллĕ полсан, калаççĕ (когда хлеб хорошо уродится). Чув. Кален. 1911. Çавăнпа, ир аксан, тырă ăнса пуласса ĕмĕтленме пулать. Поэтому можно надеяться, что рано посеянный хлеб хорошо уродится. Чув. календ. 1910. Ялти çавăн пек лавккасем нумайĕшĕ прикащик ăнманнипе малалла каяймаççĕ. Многие из таких деревенских лавок из-за неудачного (выбора) приказчика, не могут торговать успешно. Ст. Шаймурз. Çулпа пынă чух умран кушак каçса кайсан, çул ăнмасть, тет. Если перебежит дорогу кошка, то не будет удачи в дороге. Ст. Чек. Çĕнĕ çул кунĕ килнĕ çын ăнмасан (придет дурной человек), выльăх пымас, тет (не будет удачи в отношении скота). Истор. 51. Вăл та пулин ăнмарĕ, пăрахса кайрĕ. И тот оказался неудачным — бросил и ушел. Календ. 1903. Ĕçекен çыннăн ачисем ăнмаççĕ. У пьяницы не удаются дети (т. е. бывают больные). || Сред. Юм. Ачапча ăнмас ȏн. У него дети не живут.
(ы̆н), настраиваться (о муз. инструменте).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

уңарга

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[on]
konscio, intelekto, menso, racio
ăна кĕр — rekonsciiĝi
ăнран кай — senkosciiĝi, sveni, miregi
ăна илтсен эп(ĕ) чăнах та ăнран кайрăм — post aŭdi tion mi vere estis ŝokita (miregita)
эп(ĕ) ăнлантăм — mi komprenis
эп(ĕ) ăнланмарăм — mi ne komprenis
ăнланмалла — klaras, kompreneblas
кăна ăнланса илме çук — ne eblas kompreni tion
ăнлану — kompreno, konsciiĝo
ăнлануллă — kompena, konscia, klara
ăнлануллă çын — konscia homo
ăнлантар — klarigi, komprenigi
ăнлантар-ха мана тархасшăн — bonvolu klarigi al mi
ăнлантару — klarigo, komprenigo, klariga
ăнлантару сăмахĕсем — klarigaj vortoj
ăнлантаруллă сăмах кĕнеки — klariga vortaro
[on]
sukcesi (sukcesu), bonŝanci (bonŝancu)
ăнăçу — sukceso, bonŝanco
ăнăçу сунатăп! — mi deziras sukceson!
пурнăç ăнăçăвĕ — хамăрăн алăра — la vivsukceso estas en niaj manoj
ăнăçлăх — sukceso, bonŝanco, efik(ec)o
ăнăçсăр — malsukcesa, malbonŝanca
ăнăçсăр кун — malbonŝanca tago
ăнăçтар — sukcesigi, bonŝancigi, agordi
пурнăçа ăнăçтарса яр — agordi la vivon

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«сознание», «соображение» («ум», «рассудок»); др. тюрк., КБ. кирг., казах., уйг., тат., башк. аң, нот. ан, туркм. ааң. узб. онг «сознание»; тефс. XII—XIII вв. аң «понимать», «разуметь».
1. «удаваться» «увенчаться успехом», «споритьсяь; 2. «хорошо уродиться (о хлебах)»; «размножаться»; енис, он «расти, достичь возраста» (Батманов), МК, туркм. өн «прорастать», «прибавляться», «увеличиваться», узб. унг «удаваться», «оказываться успешным, удачным», «выгореть (о деле)», узб. ун, кирг. он «расти» «произрастать»; «удаваться», оң «быть улачливым», «наладиться», «спориться»; к. калп. онг, казах. он «спориться», «удаваться», «иметь успех»; тат. уң «хорошо уродиться (о хлебах)»; «иметь успех», «удаваться»; хак. оң «удача». Производные: ăнăç, ăнăçу «удача» «успех»; башк., тат. уныш, хак. оц, ног. ончыс, кумык. онгай «успех», «удача»; казах. ыңғай «удобство», «удобный случай»; узб. унум «урожай».

Çавăн пекех пăхăр:

ăмсануллă ăмсануллăн ăмсанчăк ăмуу « ăн » ăн ил ăн кĕр ăн-пуç ăн-пуçсăр Ăнă

ăн
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org