Шырав: йĕнĕ

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
ножны
хĕç йĕнни — сабельные ножны

2.
кобура
пистолет йĕнни — кобура пистолета

3.
футляр
купăс йĕнни — футляр для скрипки
куçлăх йĕнни — футляр для очков

4.
коробка, шкатулка, ларец
шăрпăк йĕнни — спичечная коробка

5.
пороховница

6.
берлога, логово
упа йĕнни — медвежья берлога

◊
ухă йĕнни — 1) сагайдак (чехол для лука) 2) колчан

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

острие
хĕç йĕнни — острие сабли; ножны
çĕçĕ йĕнни — острие ножа

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(jэ̆н’э̆), ножны; берлога. СТИК. Çĕçĕ йĕнни, ножны для ножа. А. Турх. Йĕнĕ — ножны. Т. М. Матв. Пĕр йĕнĕре икĕ упа килĕштереймест. В одной берлоге два медведя не уживутся. (Послов.) Баран. 125. Кĕр-куннеренех упа хăй валли йĕнĕ хатĕрлесе хурать. Еще с осени медведь приготовляет себе берлогу. Ч. П. Çĕçĕ ркме йĕнĕ патăм. Т. П. Загадки. Пĕр йĕнĕре икĕ çĕçĕ. (Тулă пĕрчи). В одних ножнах два ножа. (Пшеничиое зерно). Тюрл. Йĕнĕ, ножны. Çĕçĕ йĕнни. Хĕç йĕнни. V. S. Упа шăтăкĕ (йĕнни), берлога. Кора-к. Упа хăй йĕнине (siс!) йăтнă, тет те, хĕлле кĕç выçă вилмен, тет. Медведь натаскал в свою берлогу (литвиньи), и зимою чуть не издох с голоду. Ст. Айб. Тилĕ тус, вĕсенчен тарса, пĕр упа йĕннине (в берлогу медведя) кĕрех кайрĕ, тет. Псалт. 10,₂. Çĕмĕренĕсене йĕннине хурса хатĕрлерĕç. || Ст. Чек. Мунча йĕнни, хура пӳрт йĕнни (дыра лдля выхода дыма, около двери в курной избе).

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[jenje]
ujo, tego, ingo
сĕрме купăс йĕнни — violonujo
куçлăх йĕнни — okulvitujo
хĕç йĕнни — sabringo
ухă йĕнни — sagujo
шăрпăк йĕнни — alumetujo

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«ножны»; МК, Замахш., кирг., казах., к. калп., ног., якут., алт. В, ойр., башк. кын, тат. кыны, уйг., узб. кин, азерб., туркм. гын, тув., хак. хын «ножны»; общетюркское к(г) в чув. в ряде слов отражается как й.

«берлога», «логовище»; упа йĕнни «медвежья берлога»; МК йын, кирг. ийин, тат. йин, полов., уйг., узб., тур., кумык., казах., к. калп., ног., хак. ин, туркм. хин, башк., тат. Он «берлога», «логовище», «нора».

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

трупа. Выльăхсен хуралтине чӳречелĕ, çутă тумалла, маччинчен, витери сывлăша тасатма, йĕнĕ (трупа) касса кăлармалла [Франкфурт 1913:9].

Çавăн пекех пăхăр:

йĕмпĕлтет йĕмпĕлти йĕмпĕлчĕк Йĕмпике « йĕнĕ » йĕнĕр йĕнер йĕнер пускăçĕ йĕнерлĕ Йĕнерлĕ ту