Шырав: кĕпçе

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
общее название многих растений с полым стеблем:
варăш кĕпçи — болиголов
вир кĕпçи — собачья петрушка
качака кĕпçи — козлец
майра кĕпçи — свербига
пахча кĕпçи — петрушка

2.
стебель, дудка, стрелка
кĕпçе варри — сердцевина (растения)
сухан кĕпçене кайнă — лук пошел в стрелку
Кĕпçе пултăр сыпăклă, сăмах пултăр татăклă. — посл. Пусть стебель будет суставчатым, а слово — решительным.

3.
ствол (ружья, пушки)
кĕпçе хăвăлĕ — канал ствола

4.
ступица (колеса)

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

стебель
майра кĕпçи — дикая редька
пир кĕпçи — матерелька

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(к'ӧ̆_пс'э, _кэ̆_пс'э), полый стебель растения. Альш. Изамб. Т. Кĕркунне, ыраш (озимь) кĕпçене кая пуçласан (в дудку), выльăх яраççĕ. N. Кĕпçе пек хăпарса кай. Нуммай кĕтĕр, сахал тухтăр, пурте тӳлĕхлĕ (= тĕвĕлĕхлĕ, плодовито) пулччăр, тесе, кĕлтуса, витене кӳртсе ярать. Сред. Юм. † Кĕпçе пик пĕвĕм пурчĕ. (Качча каякан хĕрсĕм асăнса йĕреççĕ). Кĕвĕсем. Çинçе улăх кĕпçере, пысăк улăх пулт(ă)ранта. Календ. 1911. Ыраш калчи кĕпçене каяс пулсан, çавăн пек çул кĕпçене каяс пулат. || Назв. съедобного раст. N. Пирĕн анкартинче çула кĕпçе нумай çитĕнет. Анкартне çитсен, эпир кĕпçе çиме тапратрăмăр. Юрк. Арăмĕсем çта? — Ай, кĕпçере. Кĕпçи çта? — Ай, сĕм вăрманта. || Свербига. Т. Николаев. || «Шкерда». Яжутк. Кĕпçе = шкерда (раст.) || Дудка, трубка. || Ствол (ружья и т. п.). || Ступица колеса.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

көпшә

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «съедобные растения»; «растения имеющие полый стебель»; 2. «дуло», «ствол»; пăшал кĕпçи «дуло ружья»; башк., тат. кӧпшә то же.

Чăваш чĕлхин çĕнĕлĕх словарĕ

телефон кĕпçи, п.я. Телефон аппарачĕн микро-фонлă пайĕ; телефон трубки. Телефон кĕпçи те, явап кĕтсе, кăмăлсăррăн паш та паш сывла пуçларĕ. К-н, 1983, 16 /, 4 с. Телефон кĕпçине тытрăм та И.Христофорова телефон умне йыхăрма ыйтрăм. Г.Ефимов //Х-р, 18.04.1992, 3 с. Петĕр Çăл-куçăн пӳлĕмĕнче телефон янăраса кайнă. Сăвăç-журналист ун кĕпçине çĕкленĕ. Т-ш, 1999, 44 /, 4 с. Алăра чăмăртаса тытнă телефон кĕпçинче сасă янăрарĕ. ÇХ, 2000, 17 /, 10 с.

Çавăн пекех пăхăр:

кĕнчелер кĕнччелер кĕп кĕп-кĕске « кĕпçе » Кĕпçе вар кĕпçе варри кĕпçе папки кĕпçек кĕпçелĕх