Шырав: кепе

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

Кебе —
в чувашской традиционной религии — раздатель судеб

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

судьба

Кепе — раздатель судеб (в чувашской религии — Ред.)

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(_кэ_бэ), первоначально — Кааба, теперь — назв. божества (араб). У лугов. чер. кава юмы̆, кава почы̆лт кайш; у вот. каба ин. мар. См. Магн. М. 64, 85, 89, 197. Ст. Чек. Кепе хурĕ. Кепене хур пуснă кĕркунне чи кайран, тасалса, пытьене тĕкне-шăммине укальча тулашне кăларса тăкнă. В. Олг. Хорт тытакансам (пчеловоды): кепе торăн амăшĕ, мана полăш та пар; чипер хун кайăкна пуçтарса, полшса пар мана кепе торă амăш! Она пĕр мăшăр çăртан параччĕ, пăтă параччĕ. Альш. Кепе (Кааба) хĕвелтухăçĕнче, çавăнпа хирте чӳк тунă чухне хĕвелтухăçнелле пăхса кĕл-тăваççĕ. Ib. Кепе кепе-тĕр, кепе ама-тăр. Кепе есть кебе; кебе это — мать (в том смысле, что мать дорога, как кебе дорога, в религии). Вишн. 17. Çĕр-шу тытан кĕпе, çырлах! Т. II. 72. Тата кĕлтăватпăр кепене, ир тăрсан та, каç выртсан та. КАХ. Кепе — имя божества в молитве «карта пăтти». Моркар. Кепе — чăваш торри. Сред. Юм. Кепене кайтăр! (страшное проклятие). Ашшĕ-амăшĕ ачисемпе вăрçсан, ылханса калакан сăмах. Кепе питĕ усал сывлăш (дух). Тюрл. Кепе вĕт аму санăн, тет; амуна ан хирĕçтер, онăн сăмахĕ çĕре ӳкес çок. Хурамал. Анне — кепе, унпа вăрçма юрамаст. Орау. «Кепе ятлă тăлăх карчăк пулнă (старая, одинокяя, и она стала кепе). См. кепене у Рааs. 62, Мес. 19, 128.

Çавăн пекех пăхăр:

кепалă кепалă хуçан ырă амăшĕ кепалăк кепалăкĕ уçăлни « кепе » кепе амашĕ Кепе керемечĕ Кепе-ту Кепе-хăрпа кепе-хăрпан