Шырав: пĕрĕн

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

возвр.

1.
стягиваться
морщиниться, собираться в складки
пилĕк тĕлĕнче кĕпе пĕрĕнсе тăрать — в талии платье собирается в складки

2.
сжиматься, сокращаться
чĕре пĕрре пĕрĕнет, тепре сарăлать — сердце то сокращается, то расширяется

3.
сужаться, становиться узким
çилленнипе куçĕ пĕрĕнчĕ — глаза у него сузились от злости

4.
свертываться, сворачиваться, съеживаться
кушак пĕрĕнсе выртсан сивĕ пулать, теççĕ — кошка сворачивается в клубок — к морозу (народная примета)

5.
морщиться, покрываться морщинами
пит-куç пĕрĕннĕ — лицо сморщилось

6.
кривиться, искривляться (о губах, рте)

7.
садиться (о материи)
пустав пĕрĕннĕ — сукно село

8.
рассыхаться
коробиться
катка хăмисем пĕрĕннĕ — доски кадки рассохлись
хăма пĕрĕннĕ — доска покоробилась

9. перен.
худеть, становиться худым, тощим
выçăпа пĕрĕн — отощать от голода

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

стягиваться. См. тăсăл. Ст. Чек. Хырăмĕ кĕççе пек пĕрĕннĕ, тет. || Сжиматься. Баран. 144. Чĕре пĕр май тапса тăрать: сарăлать, пĕрĕнет. || Свертываться. N. Кушак пĕрĕнсе кĕрсе выртать пулсан, сивĕ пулать, теççĕ. || Сморщиться. Изамб. Т. Пах-улмине типĕтсен, пĕрĕнет (сморщивается). Ашшĕ-амăшне. Пичĕ куçĕсем пĕрĕнсе шуралса кая пуçланă. Кан. Унăн çамка ӳчĕ пĕрĕнсе илчĕ, куçĕсем пĕлĕтлесе килчĕç. || Осесть (о материи). Череп. Тăлана пусса пĕрĕнсе кайсассăн, хăма çинче туртса сараççĕ (анлаççĕ). || Похудеть. Ст. Чек. Качча кайсан пĕрĕннĕ (похудела). || Рассыхаться. Якейк. Мачча хăмисам пĕрĕнсе кĕчĕç (рассохлись).

Çавăн пекех пăхăр:

пĕрĕмĕрч пĕрĕмĕш пĕрĕмлĕ пĕрĕмлен « пĕрĕн » пĕрĕнкай пĕрĕнтер пĕрĕнчĕк пĕрĕнчĕклĕ пĕрĕнче