Шырав: пĕтре

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I. уст.

1.
кожаный мешок, кожаная сумка (для муки)
Пĕтре çинче пĕр кăмпа. (Кăвапа). — загадка На кожаном мешке гриб. (Пупок).

2.
куль

3.
ремень

II.
кудрявый, курчавый, вьющийся
пĕтре сухал — кудрявая борода
пĕтре çӳç — курчавые волосы
пĕтре çилхеллĕ лаша — лошадь с вьющейся гривой
пĕтре путек ягненок — с курчавой шерстью
пĕтре çĕлĕк — смушковая шапка

◊
пĕтре пĕлĕт — кучевые облака

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(_пӧ_трэ), назв. кожаного мешка. В. Олг. Разг. С. Мих. 23. Пĕтре; так называли большие кожаные сумы, в которых чуваши вывозили на базар муку. Они были похожи на мехи степных жителей, в которых эти держат кумыс и берут в путь воду. МПП. Пĕтре — чĕнрен кулек вырăнне тунă 4 пăт-кĕрекен тырă хутаççи. Пшкрт. Ĕлĕк авалхи çынсам тырă хумали пĕтре тунăç пошăтран сăрантан. Хорачка. Пĕтре (_пӧ_трӓ) — чĕнĕн, ĕне тирĕнчен, чĕнтен туса, онта тырă хуаччă, 5 пăт кĕрет, кая кĕрекен те пор (халĕ çок). Сред. Юм. Çĕнçôл çĕрĕ хĕрсĕм кĕлет пĕренине çӳлтен аялалла хăлаçпа виçеççĕ те, çӳлтен пуçласа, кашни пĕренине: пӳлме, пĕтре, мих, тесе, шотлаççĕ Пӳлме тесен, пĕрени шôтласа пĕтсен, хĕре пуян çĕре каять, теççĕ, ыттисем? Орау. Пĕтре — сысна тирĕнчен мишук. Ун çине пыл та, укçа та тултарнă. Сĕвессе ури-хӳрипех сӳнĕ. Истор. Вĕсем (тутарсем) хăйсен япалисене пĕтресем ăшне чиксе çĕленĕ те, лаша хӳрисенчен çыхса каçарнă (через реки). || Куль. СПВВ. Т. Пĕтре — куль тенни пулать. || Ремень. N. Вуник пушăт çăпати пуй çăпата (= пуян çăпата? может быть, искаж. вм. туй çăпати?), кантрисене шак пĕтрепе явайнă.

(_пӧ̌т'_рэ), кудрявый. Собр. † Хура тур лаша пĕтре çилхеллĕ. N. † Хура вăрман урлă каçнă чух пĕтре хӳреллĕ кайăксем куртăмăр.

Çавăн пекех пăхăр:

пĕтнюхха пĕтпĕлтĕк пĕтрĕ пĕтрĕл « пĕтре » пĕтре-кĕрми пĕтре-шăхран пĕтреке пĕтрекеллĕ пĕтрел