Шырав: сум

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

1.
счет
сумне кăлар — высчитать, вычислить
сума хур — принимать в счет, засчитывать
2. уст.
много денег, богатство, капитал
пысăк сум — большая сумма денег
Сум тени пĕрер пусăн пухăнать — посл. Богатство собирается по копейке. (соотв. Копейка рубль бережет).
3. уст.
мера счета ниток в пряже
4.
честь, почет, уважение
сума су — уважать, почитать, чествовать
сума суса пуç тай — уважительно поклониться
Парни мар, сумĕ паха. — посл. Дорог не подарок, дорога честь.

сумран тух — выжить из ума
II. уст.
рубль ассигнациями (около 29 копеек серебром)
сум тенкĕ — четвертак, монета в 25 копеек
Çĕр сум укçа пуличчен çĕр тус пултăр. — посл. Не имей сто рублей, а имей сто друзей.

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

ассигнационный рубль
ан хуйхăрăр, çамрăксем, хĕр хĕрĕх сум пулать — не горюйте молодые люди, говорят, что невесты будут (только) по сорок рублей

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

сом, назв. рыбы. Мыслец. См. çуйăн, çойăн, çоин, çвин, çвинă, çвин пулă.
сом, счет. СПВВ. Сум; сума су, сума хур = почитай = шутла. || Счет ниток в пряже. Чертаг. Сум = З пĕрчĕ (три нитки). СТИК. „Ман хуттăр“ 9 вун та 6 сум пулчĕ. (Сум — часть „вунă“). N. Тăватă пĕрчĕ = сум. Чутеево. Сум, мера ниток (счет). Ст. Чек. Сум виç хĕç шăл = З0 хĕç шал. Сред. Юм. Сôм — çип шôчĕ. Вăнăран та сахалтарах.
сом, рубль (ассигнациями). Панклеи. Иван виççĕр сом парчĕ те (заплатил), кĕсрене илсе карĕ килнеле. Н. Шинкусы. Ик сум аллă (72) пуса яхăн. К.-Кушки. † Мĕншĕн пăхан çĕрелле, урай хăми сăватнам, суса сумне кăларас çук. Н. Седяк. Пĕр сум, пĕр тенкĕ, пĕр манит. Регули 1083. Тоттăршăн (ку тоттăра) сом патăм. Чураль-к. Шăмат пасарне кайрĕ пуль, сум та пилĕке сутрĕ пуль, унпа эрех ĕçрĕ пуль. Смирнов. Виçĕ сум аллă пус, 1 рубль. Вунă сум аллă пус, три рубля. Вунтватă сум, 4 рубля. Вун çичĕ сум аллă пус. Çирĕм пĕр сум, 6 руб.; çирĕм тăватă сум, 7 руб.; çирĕм сакăр сум, 8 руб. N. Кулачĕ сум та пилĕк те вунçичĕ пус (З5 коп.). ЩС. Сум та пиллĕк пус, 30 к. Вунă сум, З руб. Вунă сум та пилĕк пус, 2 р.
неизв. сл. Отсюда: Сум çырми.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

, диал. сом «рубль»; виç сум «три рубля»; уйг., полов., к. калп., балк. сом «рубль»; кирг., казах. сом «рубль»; «необработанный», «цельный»; «массивный»; «необделанный кусок металла»; сом темир «болванка», «большой кусок железа»; алт. В сом агаш «цельное обтёсанное дерево»; узб., тат. сум, башк. hум «рубль».
«число», «счёт»; çарĕ пысăк, ун сумĕ çук (сказка «Улăп») «войско большое, нет ему числа»; тефс. ХII-XIII вв., уйг., кирг., казах., к. калп., ног., туркм., тат., алт. В, тув., хак. сан, узб. сон, башк. hан, азерб. сай «число», «численность», «количество», «счет» (в уйг. «счет» — санак); азерб., туркм., кирг., казах., тат. сана, уйг. сани «считать», «подсчитывать», «сосчитывать». В тюркских языках с словом сан «число» тесно связано и другое значение — «честь», «достоинство». Напр., МНХ, тур. сан «честь», «почет», «уважение», «достоинство»; алт., тур. сана «почитать», «уважать»; чув. сума су «уважать», «почитать»; см. су. Проф. Н. А. Баскаков предполагает, что слово сан «число» в хакасский проникло из иранских языков (Хакасско-русский словарь, М. 1953, стр. 392); ср. монг. и алт. В сана «думать», «мыслить», «считать».

В.Г. Егоров редакциленĕ чăвашла-вырăсла словарь (1935)

счет
рубль

икĕ сум — два рубля

Çавăн пекех пăхăр:

сульфамидлă сульфат сульха суля « сум » Сум çырми сум тенкĕ сумăнле сума сума су

сум
Пуплев пайĕ
Япала ячĕ
 
Фонетика
3 саспалли
 
Хытă сăмах
 
Чĕлхе
Чăвашла
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150