Шырав: тăрăш

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
стараться, стремиться, прилагать старания
ĕçе вăхăтра пĕтерме тăрăш — стараться закончить работу в срок
юрама тăрăш — стараться угодить
тăрăшса вула — усердно читать
тăрăшса ĕçле — работать старательно
темле тăрăшсан та каясси пулмарĕ — как я ни старался, мне не удалось поехать

2.
усердно работать, трудиться
вăл кунĕпех хирте тăрăшать — он весь день усердно трудится в поле

3.
заботиться, проявлять заботу
парти халăх ырлăхĕшĕн тăрăшать — ист. партия проявляет заботу о благе народа

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

стараться, прилежно относиться к делу. Юрк. Пирĕншĕн вăл темĕн тĕрлĕ тăрăшнă. Янорс. Атте ман çĕр ĕçлесе пурăннă, тата умаççи пахчи тăвасшăн нумай тăрăшнă. N. Тем пек тăрăшсан та, ухмахран çӳлĕ пулаймăн (или: ухмахран çӳле тухаймăн), тесе тарăхнă. Изамб. Т. Эй ачам, тит, хыт тăрăш. Тăрăшни маншăн пулмĕ, хушăн пулĕ. Ib. Хăçан пĕтерме тăрăшатăр (собираетесь, намереваетесь). Кан. Анчах пирĕншĕн тăрăшниех курăнмаст. N. Тăрăшакан, старательный. Тăрăшни, старание.

(ты̆ры̆ш), тереть, растирать. Хорачка. См. какăлтан. Пшкрт. Лапра томтире тăр(ă)шаччĕ (трут).

длина. Собр. Тимĕрпе хăмсарсан, тимĕр пĕр чике тăрăш тăслат, теççĕ. С. Алг. † Çитмĕл хăма тăрăшне çитсе курса пулмарĕ. N. Тырă тăрăшпех акнă, тет. N. Тăрăшĕпе выртса тухнă. || Окруженье, окрестность. N. Дон шывĕ тăрăшĕнче начар, ытти çĕрсенче вăтам пулмалла. Рак. † Шурă Атăлăн тăрăшĕнче ут çултăмăр çаранта. || В течение, в продолжение. N. Сывă пулсан, сире ĕмĕр тăрăшне те манас марччĕ. N. Çул тăрăшне сивĕ тытрĕ. Кан. Хĕл тăрăшĕнче улма çĕрме пуçланнине сиссенех, çĕрĕккисене суйласа илмелле. Тайба.-Т. † Эпирех те выляса кулнисене асăнăр та тантăшсем, ĕмĕрĕн тăрăшĕнче.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

тырышырга

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[toroŝ]
klopodi (klopodu), peni (penu)
тăрăшса ту — peni, klopodi
пыма тăрăшатăп — mi penos veni
тăрăшса ĕçле — li laboras pene
тăрăшу — peno, klopodo
вĕсем тăрăшнипе — danka'al ilia klopodo
тăрăшулăх — penemo, klopodemo
тăрăшуллă — diligenta, klopodema
тăрăшусăрлăх — malpenemo, manko de peno, klopodo

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

, тăрмăш «стариться», «прилежно делать»; Замахш., ойр. mypyш «стоять вместе», «стоять друг за друга», «заступаться»; кирг., тат., башк. тырыш, уйг., узб. тириш, казах., к. калп. тырыс, тур. дуруш, туркм. диржаш (у Алиева дирыш) «стараться»; тув. mypyш «стоять за что-л»., «отстаивать», «бороться», «защищать». Образовано от тăр «стоять» (взаимн.).

Çавăн пекех пăхăр:

тăрăхлаттар тăрăхрах тăрăххăн тăрăххин-тăрăхах « тăрăш » тăрăшакан тăрăштар тăрăшу тăрăшулăх тăрăшуллă