Шырав: тĕвĕ

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
узел, узелок
петля
тĕвĕ ту — 1) завязать узел 2) перен. решить окончательно, бесповоротно
Пĕр алăпа тĕвĕ салтма та йывăр. — посл. Одной рукой трудно и узел развязать.

2. бот., зоол.
зародыш
вăрă тĕвви — семяпочка, зародыш семени
кăмпа тĕвви — споры грибов, грибные споры
çимĕç тĕвви — завязь

3. перен.
узы
çемье тĕвви — семейные узы
тăванлăх тĕвви — узы братства

4. перен.
начало, зачатки, первые признаки
çĕнĕ пурнăç тĕввисем — зачатки новой жизни

5. диал.
прыщ, прыщик

6. диал.
долг, взятое взаймы

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

плата, долг. См. тӳлев. П. Яндоуши. Тĕвĕ тĕвле (платить укçа, парăм тĕвле).

узел. См. тӳ, тӳлем. Магн. М. 16. Вилнĕ çын тĕвви. Маленьк. кн. Вил тĕвĕ, чĕр тĕвĕ. Кĕвĕсем. Тарай тутăр вĕçĕсем пурте пурçăн тĕвисем. Этем йăх. еп. пуç. кай. 17. Тĕнчери пур япала та, калăпăр, шутсăр, вĕçĕ-хĕррисĕр нумай чĕрĕ чунсен йăхĕсем пĕр санчăрăн тĕввисем пек умлă-хыçлă çыхăнса тăраççĕ, тенĕ 18-мĕш ĕмĕрĕн çурри тĕлнелле шветсен учонăйĕ Линней. || Узелки, задоринки, шешурки на кудели. Юрк. Тĕвĕ-çĕрсе е мăтасланса чăмакланнă сӳс пĕрчи (хĕлхем). || Прыщик. N. Çан-çурăма тухнă пĕчĕк тĕвĕ. (Куç). Календ. Ӳчĕ çинче ăçта килчĕ унта шăрçа пек пӳрлĕ тĕвĕсем туха пуçласан... N. Ӳт çинчи темле тĕвĕсем. Сборн. по мед. Ун ăшĕнче темĕн чухлĕ вĕт çеççĕ чунлă тĕвĕсем курăнаççĕ. || Зародыш (яйца). N. Çăмарта тĕввисем, зародыши яиц в курице. || Перегородка в растении. В. Ив. Каркăччине хăне тĕвĕ сыпăк хушши тетпĕр.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

дөя

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«узел», «петля»; МК тӳкӳн, тӳгӳн, Замахш. тӳгӳн, уйг. тргун, узб. тугун, кирг., ойр. тӳйӳн, алт. В тӳгӳн, тӳӳн, тув. дӳӳшкӳн, хак. тӳӳчек, азерб. дӳйӳн, тур. дӳгӳм, туркм. дӳвӳн, казах., к. калп. тӳйин, тат. тӧен, башк. тӧйӧн, ног. туьин, кумык. тююн «узел». Происходит от глагола; ср. МК, уйг., тув. тууг, узб. туг, кирг., алт. В, к. калп. тӳй, азерб. дӳй, туркм. дӳв «завязывать узлом»; в ~ й ~ г.

Çавăн пекех пăхăр:

тăшшă тăя тăяна тĕв « тĕвĕ » тĕвĕ-çакă тĕвĕле тĕвĕлен тĕвĕлентер тĕвĕллĕ