Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1. современное значение
рубль
çĕр тенкĕ — сто рублей
тенкĕ çурă — полтора рубля
пилĕк тенкĕпе ил — купить за пять рублей
Пусăн-пусăн тенкĕ пуçтарăнать. — погов. По копейке рубль набирается. (соотв. Копейка рубль бережет).

2.
серебряная монета (используемая в качестве украшения)
хушпу тенкисем — монеты, украшающие хушпу

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(_тэҥ’_гэ̆, т’эҥ’гэ̆), серебрянная монета (всякая, вообще). Н. Карм. † Аллă иккĕлĕх тенкĕ те яка тенкĕ, чулавалник илмеç (= илмест), мĕн тăвас? Кн. для чт. 82. Якăнат кайран сĕтел патне пырать те, сĕтел çинче пĕр пилĕк пус тенки выртнине курать. Изванк. Упăшки арăмне атă тăхăнтартнăшăн е пĕр, е ик тенкĕлĕх тенкĕ парат. Янш.-Норв. Тенкĕлĕх тенки, пултинник тенки. Пус. Чӳк туна чух малтан тĕнкĕлĕх тенкĕ пышшĕ (= пысăкăшĕ) пашалу пĕçереççĕ, тет. Янтик. Çак виç тенкĕллĕх хут укçана пĕрер тенкеллĕх тенкисем туса пар-ха (разменяй на серебрянные рубли). || Рубль, целковый. N. Миçе тенкĕпе лартмаллине кайран калаçăпăр. N. Çынсем анине З тенкĕпе вырчĕç, вăл пĕр чĕрĕк ытларахшăн 2 тенкĕ яхăн илчĕ. N. Мĕн пурĕ пилĕкçĕр тенкĕ те пилĕк тенкĕ пулчĕ (т. е. 505 р.). N. Пĕр тенкипе ачасене колач исе пар. С. Айб. Манăн пин тенкĕм укçам та çук. Кама 5. Эпĕ сана икĕ пăт та вăтăр кĕрепенке ыраш панă. Пăтне 4-шар тенкĕрен — вăл пулать 11 тенкĕ. Якейк. Анчах лайăхраххине илес тесен, пĕр вун тенкĕсем хушмалла пулĕ-ха (придется прибавить рублей десять). N. 500 тенкĕрен (по 500 р.). N. Çирĕм вĕллерен çирĕм пăт пылĕ пулать, саккăршар тенкĕрен çĕр утмăл тенкĕ, тата пилĕк йышĕ саккăршар тенкĕрен хĕрĕх тенкĕ. N. Уйăха миçе тенкĕпе пурнатăн (получаешь)? Кадыш. Вĕсем вуншар тенкĕрен (по 10 р.) хĕрĕх тенкĕ тăраççĕ. N. Тенкĕ çурă, полутора рубля. || Серебряный рубль. Хурамал. Çĕлĕкĕ çине, çамки тĕлне тенкĕ çакаççĕ, пĕтĕм тенкĕ и çур тенкĕ (рублевики и полтинники).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

тәңкә

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[tenjge]
rublo
çĕр тенкĕ — cent rubloj
вуншар тенкĕ — po dek rubloj
миçе тенкĕ? — kiom da rubloj?
укçа-тенкĕ — mono
укçа-тенкĕ хыв — investi monon, financi

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

1. «серебряные монеты любого достоинства9; 2.. «рубль»; уйг, тәңгә, узб. тонга, тат., башк. тәңкә, казах., туркм., к. калп. теңге, алт. В тенкӓ «монета (серебряные и золотые монеты)»; «рубль»; кирг. теңге (в Сев. Киргизии 1. «рубль»; 2. «серебряные монеты достоинством в один рубль или 50 копеек», в Южн. Киргизии — «в 20 копеек»). Заимствовано из перс. яз. (тӓн-hah) «наличные свободные деньги», «капитал»; в прошлые столетия мелкие серебряные монеты назывались тэнгэ. Horn в персидском указывает dang, daneg «монета», др. перс. danake, пехл. dang. По его мнению, dang первоначально тождественно было слову dane «хлеба в зерне» (Grundriss der neupersischen Etymologic, 1893, стр. 118, №№ 536, 535). В таджикских документах (купчих и вакуфных грамотах) XVII в. слово теньга встречается также в значении «монета»: «монеты серебряные»; см. чув. нухрат (Сб. статей по ист. и филолог, народов Средней Азии, 1953, стр. 71—75). Иначе объясняет этимологию слова тенкĕ Рясянен: „Тунгусам известно название животного денке «соболь», которое, несомненно, связано с хантыйским наименованием белки тӓңкә (белка, копейка). Известно, что указанное слово встречается как заимствование в монгольском (теңке) и в тюркском (тӓңка) языках, а также в русском в период монгольских завоеваний в качестве названия денежной единицы — „деньга“. Взаимные пути заимствований здесь несколько неясны“ (Материалы, 25, сноска). Этимология Horn’а более приемлема.

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

манет. Çулталăкра икĕ хупахран халăха 15 пин тенкĕлĕх (манетлĕх) эрех сутаççĕ, вунă çулта вăл 150 пин тенкĕ пулать <…> [Хыпар 1906, № 27:433].

Çавăн пекех пăхăр: