Шырав: шăтар

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
проращивать (зерна)
тырра шăтарса калчалантар — проращивать зерно (напр. на солод)
вăрлăха шăтарса тĕрĕсле — проверить семена на всхожесть (проращивая)

2.
обозначает действие, связанное с деланием дыр, отверстий
— перевод зависит от характера действия:
дырявить, прокалывать, сверлить, буравить т. ыт.
витĕр шăтар — пронзить, проколоть насквозь
касса шăтар — разрезать, рассечь
пăраласа шăтар — просверлить
персе шăтар — прострелить
çапса шăтар — проломить, пробить
çыртса шăтар — прокусить
чиксе шăтар — проколоть, проткнуть
шăтарса кĕр — пробить, войти глубоко (напр. о пуле)

шăтарса тух —
1) продырявить, пробить (во многих местах)
2) пробиться наружу, пробить насквозь

шăтармалли станок — сверлильный станок
броня шăтаракан йĕтре — бронебойный снаряд
Тумла чул шăтарать. — посл. Капля камень долбит.
Пăтă пăта мар, хырăма шăтармасть. — погов. Каша не гвоздь, желудок не проколет.

3. спец.
перфорировать, пробивать перфоратором

◊
шăтарасла пăх — пожирать глазами, впиваться взором
çил шăтарса вĕрет — ветер пронизывает насквозь

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

понуд. ф, от гл. шăт; проращивать. N. Вăрлăх шăтарни, проращивание семян. Виçĕ пус. 8. Анчах пирĕн хресчен çынни хăй акса шăтарнă тырă-пулла пăхса, ăна кирлĕ апат çимĕçсем парса ӳстерме пĕлеймест. Собр. Купăста вăрине шăтармасан, купăста туни хулăн пулат. ТХКА 76. Купăста хамах шăтарса лартрăм, ăна ир те, каç та шыв сапап. Б. Олг. Мăкпала хăяр шăтарас. Чхĕйп. Вăрлăха кирек ăçта аксан та, çĕр çавах шăтарса кăларат (земля заставляет его пустить росток). || Продырявить, выдалбливать, просверливать, пробуравливать, прокалывать, пронзить. Букв. 1900. Тумла та тумла-тумла чула шăтарать. Изамб. Т. Алăкне темиçе тĕлтен çап-çаврака шăтарса тухнă, тет (молния). Ib. Çавăнтах тата çăмарта шăтарса яраççĕ. Тут же выпускают яйцо. БАБ. Мăйĕнчен шăтарса пĕр витре юн юхтарса илчĕ тет. Рекеев. Ах ачам, ачам! Пуçна шăтартăн! (прошаб). N. Коçне çапса шăтарнă сорхори сăри ĕçнĕ çĕрте. Эльбарус. Пĕр шĕвĕр патак тĕл полса таçтан шăтарса пăрахать поль тесе анчах йăваланса анатăп. Панклеи. Ача тӳшекки çине пырса алипе посса пăхнă та, он алине шĕвĕр шăнă виттĕрех шăтарса кăларнă. N. Курăк тымарĕсене шăтарса кăларма. Сред. Юм. Пĕчик ачасĕм ыттисенчен иртсе шăтарса кĕрсе выраççĕ. || Альш. Мĕн пит шăтарса пăхатăн. Что ты уставился? Икково. Мĕн шăтарас пек ман çия пăхатăн? (уставился). N. Кашни салтака шăтарас пек куçран пăхать. Ядр. Ай, çырлахах, карчăксем, шăтарас пек пăхаççĕ, вилнĕ шапа куçĕпе вилнĕ сурăх кĕлетки. N. Çамрăксем хĕрсен куçне шăтарасла (шăтарас пек) вăкăр майлă пăхса лараççĕ. || N. Тен шăт шăтармалла та выляни.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

тишәргә

Çавăн пекех пăхăр:

шăтăртлаттар шăтăртми шăтан-юхан шăтан-юханлă « шăтар » шăтарăн шăтаркала шăтаслăх шăти шăтирак