Шырав: шан

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

I.

чан (для домашнего пивоварения)
юхтармалли шан — осадочный чан
шанпа сăра юхтар — лроцеживать сусло в чане (при варке пива)
II. глаг.

1.
вянуть, увядать, сохнуть, засыхать, жухнуть, чахнуть
курăк шăрăхпа шанчĕ — трава от жары высохла
чечексем шăнса кайнă — цветы завяли, зачахли
2. перен.
блекнуть, увядать (о коже, теле)
3. перен.
угасать
шанчăкĕ шаннă — надежда его угасла

шăл шанни — оскомина (от чего-л. кислого)
III.

1.
верить, доверять, доверяться, оказывать доверие
полагаться

юлташа шан — верить другу
ăна шанма пулать — на него можно положиться
вăл ăна пур енчен те шанать — он ему во всем доверяет
вăрттăнлăха шанса кала — доверить кому-л. тайну
шанса янă çын — поверенный, доверенное лицо
час шанакан — легковерный
хăй вăйне ытлашши шанакан — самоуверенный

шанми пул —
1) разувериться в ком-чем-л.
2) стать подозрительным, недоверчивым
Ватă лашана шанса кӳлеççĕ. — посл. Старого коня запрягают, вполне полагаясь на него. (соотв. Старый конь борозды не испортит).
2.
надеяться, рассчитывать
эпĕ вăл килессе питĕ шаннăччĕ — я очень надеялся на его приезд
выляса илессе шан — рассчитывать на выигрыш

шанса тăр —
1) быть уверенным в чем-л.
2) питать надежду, надеяться
малашнехине шанса тăни — надежда на будущее
Шаннă йăвара кайăк çук. — погов. В гнезде, где ожидаешь найти птицу, ее и нет (не всякое предположение исполняется).
III.
подражание однократному громкому стуку, грохоту
сĕтеле шан çап — стукнуть кулаком по столу
зениткăсем шан та шан тутарса переççĕ — то и дело бахают зенитки

шан-шан, шан-шан-шан — подражание повторяющемуся громкому стуку
чӳречерен шан-шан-шан тутарчĕç — в окно постучали тук-тук-тук

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

подр. звонкому звуку при стуке. Ходар. Пукрав иртсен тепĕр кунне харпăр çĕрте чӳречерен: „Эй, хуçи пур-и!“ — тесе шан-шан-шан тутараççĕ: — „Пирĕн пата сăра ĕçме пырăр!“ — теççĕ. (Шан — сотрясение стекол от удара по раме). Альш. Хура вăрман варринче шан-шан вутă касаççĕ (звонкий, отдающийся в лесу звук). Утăм. 1928, 77. Мунча патне чупса çитет те, хăма крышша чăмăрпа пĕрре пĕтĕм вăйпа шан! тутарать. Толст. Вирлĕ пынипе лашисем хăйсен хапхине шан! пырса перĕнчĕç, тет. Букв. 1904. Хураçка çăтăр-çатăр, çуни-мĕнĕпе кĕлет айне кĕрех карĕ. Манăн пуçа кĕлет пĕрени çумне шан! тутарса хăварчĕ. Çутт. 20. Пусă хапхи шан тăвать. || Подр. звону. Альш. Чиркӳ старасти патне кайрĕç иртсе (проехали). Чан çапат çинçе кăна сасăллă: шан! шан! тутарать. N. Лаши отнă майĕпе шанкри шан-шан туса пырать. Орау. Сехечĕ паян, шанн тăвать, бьют часы. Шорк. Вăрманта шанн-шанн вотĕ касаççĕ. Ib. Вăрманта шанн çатрака хуçаççĕ. N. Пăшал сасси шанн (шăнн) туса карĕ (выстрел в лесу).
вянуть, увядать, блекнуть, поблекнуть, становиться дряблым, хилеть. N. Курăк шанса карĕ. И. Тукт. Пахчари чечек, сарăях çеçке, кĕрхи сивĕпе шанса кайрĕ-çке. Ирч-к. Шанмашкăн хотăм, повесил вянуть (о табаке). Б. Олг. Ах, тырă шанса кайрĕ оярпа. (Гов. и о человеке). N. Чурт килет, тет, шаннă, тет, ах! тесе калать, тет. N. Шăл шанни, оскомина.
(шан, Пшкрт: жан), верить, доверять. N. Тикĕс çула та шанах ан пĕтер. Сред. Алг. Шанмасан, тухса пăхăр. N. Вĕлериччен малтан: сана вĕлеретпĕр, тесе каланă, теççĕ, анчах вăл хăратнине шанман, теççĕ. N. Камсем ĕçне пĕлмесĕр шанман пирки вăрман хуралçине арестовать тунă. N. Çак тăшмансене эсир тантăш тетрим (= тетĕр-им), хирĕç тăрса сăмах манас тетрим. Альш. Ку юрăсене эп юрламăттăм, чунăм чухлĕ шанатăп кăмăлра. Ib. Юратать ăна вăл, сăмах шанать. Янтик. Ну, чее вет у! Чĕлхипе çăвать анчах, такам та пĕр 100 тенкĕ шанса памалла. Регули 706. Кона шанмалла, ĕненмелле кона. || Надеяться, рассчитывать, ожидать, полагаться. Букв. 1900. Йыттăн хӳри кукăр, ăна шанма çук. Регули 683. Шанмалли çын çок. Ib. 1371. Шанарах тăрать сан çине. Вишн. 60. Хăшĕ-хăшĕ çула-мĕне кайнă чух çул çине пĕр курăк çине шанса тухаççĕ. Орау. Ват лашана шанса кӳлеççĕ. П.-Сорм. Çак Юман паттăр хурал тăчĕ-тăчĕ, тет те, карĕ, тет, пăрахса çывăрма. Иван Суволов калать, тет: куна шанса пулмарĕ, тесе. Тăв. З6. Карук ун пек çын мар. Кирукне хуть шансах пăрахмастăп. N. Шаннă кайăк йăвара çук, теççĕ. N. Шаннă йăвара кайăк çук, теççĕ. В том гнезде, на которое рассчитываешь, не найдешь птицы. N. Ачи-пăчине шанакан хăрах куçлă пулнă, тарçине-тĕрçине шанакан сĕм-суккăр пулнă, тет. Кто полагается на своих детей, сделался кривым; кто полагается на работников, тот совсем ослеп. (Послов.).
большая деревянная кадка, употребляемая при пивоварении. N. Шан — сăра йохтараканни. Изванк. Салат-хăмласенчен пĕр пысăк шан сăра юхтарчĕç. Ст. Айб. Ăçта каятăн, хура кут; эпĕ те пырам, шăтăк кут. (Шанран ăсла юхни). Т. II. Загадки. Ăçта каятăн, хура кут? — Эпĕ те пыратăп, шурă кут. (Сăра хуранĕпе сăра шанĕ). Собр. Кăçта каян, шăтăк кут? — Эпĕ те пырам, хура кут! (Хуранпа шан). N. Шан, вроде глубокого корыта, делается из толстого дерева, нутро коего вынимается; оба конца забиваются досками, в одном конце оставляется дырочка для вытекания сусла. || Чан. Кр.-Чет. Старик тир туса пурăннă. Пӳртĕнче З пысăк тир шанĕ ларнă. Альш. Тикĕт шанĕ. || Фамильное прозвище. Хир-б. Шан Йăван. || Встреч. в загадке в неизв. знач. N. Шан касай? — Вăл та пулин мăрье.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

ышанырга

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[ŝan]
kredi (kredu), fidi (fidu), konfidu (konfidu); esperi (esperu)
юлташа шан — fidi amikon, kredi al amiko
ăна шанма пулать — oni povas fidi lin
шанми пул — ne plu kredi, fidi
эп(ĕ) вăл килессе питĕ шаннăччĕ — mi tre esperis je lia veno
шанса тăр — esperadi
шанăç — espero, kredo, fido

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«верить», «доверять»; «надеяться», «рассчитывать», «полагаться»; КБ ушан, МК, кирг. ишен «верить», «доверять»; уйг. ишән, туркм., тат., башк. ышан, ног., казах. сен, к, калп. исен, карач. ишан, желт. уйг. исен, ысан, хам. ишан, алт. В ижен, хак. изен «надеяться», «полагаться»; узб. ишон «верить», «надеяться», «доверять»; чув. ышан > ăшан > шан.
«вянуть», «увядать», «чахнуть»; тат., башк. шиң, тат. Сиб. син, казах. сең, к. калп. сем, кумык. сён «вянуть»; тур. сон «мутнеть», «блекнуть», «вянуть; тур. сонук «тусклый», «мутный», «завядший».

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

ĕмĕтлен. Тодар сьын аллыньчэнь тогассынэ шанмазыр (ӳмӳтьлэньмэзер), Василiй Тодар каласьнынэ билэс–тезэ тодарла каласьма, волама сьырма да лайых виреньзэ ситьне <…> [Жития 1874:20].

Çавăн пекех пăхăр:

Шамшар вăрри Шамшар ой Шамшар поç Шамшар тăрăх « шан » шан патакки шанăç шанăçлă шанăçлăн шанăçлăх

шан
Пуплев пайĕ
Еçхĕл
 
Фонетика
3 саспалли
 
Хытă сăмах
 
Чĕлхе
Чăвашла
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org