Шырав: юмах

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
сказка
асамлă юмахсем — волшебные сказки
кулăшла юмах — смешная сказка
сутмалли (тупмалли) юмах — загадка
хăвăрт каламалли юмах — скороговорка
юмахри паттăр — сказочный богатырь
юмах тупсăмĕ — отгадка
юмах ăсти мастер — рассказывать сказки, сказочник
юмах яр — рассказывать сказки

юмах ярăп, юптарăп, йăнăш çулпа чуптарăп — фольк. я вам сказку расскажу, ложной тропкой поведу (зачин сказки)

шывĕ юхать лапалла, юмах пырать малалла — фольк. бежит речка, извивается, сказка наша продолжается (присказка в середине сказки)

юмах ятăм, юптартăм, пĕр сăмах та суймарăм — фольк. рассказал я сказку вам, нет ни слова фальши там (концовка сказки)
2.
беседа, разговор
унăн пĕрмай çав юмах — у него постоянно разговор об этом
юмаха кай — заговориться, увлечься беседой
3.
сказание, легенда, миф


кушак юмахне яр — рассказывать кошкину сказку (соотв. рассказывать сказку про белого бычка)

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

йомах, сказка. Шибач. Йомах йоплĕ, хӳри коккăр (= каласа кăтартас килмес). Курм. Йомах леш енне, эп ку енне. (Так заканчивают сказку). Тогаево. Порте çывракансем сиксе тăчĕç те, илтлеме пуçларĕç, вара çав çĕр çĕрĕпех йомах ячĕç. Панклеи. Йомах йоман тăрне, хам хыр тăрне. (Заключение сказки). IЬ. Йомах каяла, хам малала (то же). IЬ. Йомах Йоман тăрне, хам çăка тăрне (то же). N. Юмах юман тăринче, хам çăка тăринче. Бел. Авал пулни — хальхи юмах? IЬ. Авалхи (ĕлĕкхи) пурнăç — хальхи юмах? Яргейк. Юмах ярса кăтартăр-ха мана! Скажите-ка мне сказку! Никит. Икĕ çăмха йомах(х)и. Сказка про два клубка. Сёт-к. Йомахрилла поль. Наверное, как в сказке. Синерь. Юмах юман урлă, эпĕ пилеш урлă. (Конец сказки). || Загадка. СТИК. Юмах (загадка) юпа тăрринче, халап (сказка) хапха тăрринче (говорят тому, кто просит сказать сказку). М. Яуши. Тупма(л)ли юмахсем. Загадки. Пус. Юмах ярăп, пĕлмесен, калăп (Çăпата). || Притча. Урож. год. Урттеми юмах çапать (сказывает притчу, делает намек). || Рассказ. Шурăм-п. № 16. Çисе ларнă хушăра пирĕн Тир Йăванĕ юмах çапа пуçларĕ: эпĕ çăрккаç арçури куртăм. В. Олг. Ку йомаха (рассказ) ярас полсан, ыранччен ярса пĕтерес çок. Если говорить об этом, то и до завтра не кончишь. || Разговор. Хĕвел, № 1. Тĕлĕнмелле — таçтан юмах (слова, разговоры) тухать (у них). Тогаево. Ко арăм, нимскер тума аптраса, çынсен йомаххисемпе йомăçа кайма тытăннă, тет. Ала 15. Ир тăрсассăн, икĕш каяллах юмаха кайнă (вступили в разговор).

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

әкият

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[jumaĥ]
fabelo, legendo, mito
асамлă юмахсем — sorĉaj fabeloj
тупмалли юмах — enigmo
юмах тупсăмĕ — solvo al enigmo
юмах яр — rekonti fabelojn
юмахçă — fabelisto

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

, йăмах «ска зка»; тупмалли юмах, сутмалли юмах «загадка» (сут «продавать»); тюм. йомах, алт. В нумак ымак, хак. нымах, шор. ныбак «сказка»; кирг. жомок «былина»; жӧӧ жомок «сказка»; башк. йомак «загадка»; азерб., туркм., уйг. тепишмак, узб. жумбок, топишмок, хак. manчан нымах, казах., к. калп. жумбак, ног. юмак «загадка»; ср. монг. домог «предание», «легенда», «сказание». Рамстедт возводит чув. юмах, тат. йомак и др. к тюрк. йом, монг. дом «заклинание», «заговор», чув. им-çам «средство заклинания и лечения» (Введение § 100).

Çавăн пекех пăхăр:

Юмансар Юмансар-касси Юмантей юмарт « юмах » юмах-халап юмахçă юмахла Юмаш юмла

юмах
Пуплев пайĕ
Япала ячĕ
 
Фонетика
4 саспалли
 
Хытă сăмах
 
Чĕлхе
Чăвашла
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org