Шырав: усă

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

польза, эффект
хире-хирĕç усă — взаимная выгода, польза
усă кăтарт — приносить пользу
усă кӳр — приносить пользу
усса кил — оказаться полезным
эмел ăна усса килчĕ — лекарство пошло ему на пользу
усă кур — пользоваться, использовать
техникăпа тухăçлă усă кур — производительно использовать технику
усă пар — 1) оказывать помощь (напр. медицинскую) 2) оказываться полезным (напр. о лекарстве)
унран виçĕ пуслăх та усси çук — пользы от него нет ни на грош (букв. ни на три копейки)

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

осă, польза. БАБ. Уссисене хăйсенне нихçан курайман. Проку от них никогда не увидишь. Трхбл. Халь выртсан та, усса пымас (на пользу не пойдет, пользы не будет). Хыпар № 40, 1906. Комиссияра ĕçлекен çынсем хăйсем мĕн пĕлнине Думана каласа яраççĕ те, çĕнĕ законсем кăларас е киввине улăштарас пулсан, вăл пит усса тăрать. IЬ. Вăл комиссиясене халăх уссине мар, халăх хуйхине тунă. Чăв. й. пур. Çынна пĕр усал тăвиччен пилĕк усă ту. БАБ. Пальницаран им-çам илсе тавранаттăмăр, тет те, усса пымаçчĕ, тет (не было в пользу). Альш. Мĕн усса пырать, тет, вăл? А на что, по их мнению, оно идет? (т. е. какая от него польза?). IЬ. Вăл пирс нимĕн усă та тумас ĕнтĕ. IЬ. Ывăл пулмарăм, хĕр пултăм, кураймарăр манăн уссăма (вы не видали от меня пользы). Освящ. чув. мон. Пĕр усса килмен чӳк. Совершенно бесполезное моленье. Ст. Чек. Усса янă. Рук. календ. Прокоп. Юн яни пит сайра усса килет. Кровопускание редко бывает полезным.

(узы̆), крышка (доска). В. Олг. Чув. календ. 1910. Граммофона та фонограф пекех тунă: уйăрасса та, вал вырăнне çавăрака усă лартнăран анчах уйăрмалла.

Чăвашла-тутарла словарь (1994)

файда

Чӑвашла-эсперантолла сӑмах кӗнеки

[uzo]
utilo
усă кур — uzi, utiligi
хире-хирĕç усă — reciproka utilo
усă курни — uzo, utiligo
усă куракан япала — uzata aĵo
усăлăх — utileco, efikeco
эмел усăлăхĕ — favora influo de kuracilo
усăллă — utlia
усăллă витĕм — favora influo
усăллă ĕç — utalia afero
усăллă канаш — valora konsilo
усăсăр — senutila
усса кил — esti utila

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«польза», «выгода»; др. тюрк., КБ, тефс. XII-XIII вв., чаг. acығ, Замахш. асык, кумык. асув «польза», «выгода»; ср. монг. ашиг «польза», «доход», «прибыль», «барыш».

«ключ», «старинная деревянная отмычка»; тат., кирг. анкыч, уйг. Син. ачку, уйг. ачкуч, ачку, туркм. ачгыч, узб. очкич, казах., к. калп., ног. ашкыш, башк. аскыс, азерб., тур. ачар, к. калп. ашар «ключ», «отмычка». От уç (см.).

Çавăн пекех пăхăр:

урша урывками урюк ус « усă » усă кур усăк усăлăх усăллă усăн