ăтăр
выдровый
ăтăр тирĕ — мех выдры, выдра
Кама ăтăр тăлăпĕ, кайа алăк хăлăпĕ. — погов. Кому выдровый тулуп, кому — скоба двери. (соотв. Кому пироги и пышки, а кому синяки и шишки).
кайа
син.: кайалла
назад, обратно; кайран – после, напоследок, наконец; кай (кайарах) – назад, после, хуже, меньше, дешевле; кайри – задний; кайлă-майлă, калла-малла – взад и вперед; кайла кил – возвращаться; кайалла пар – возвратить, отдать назад; кайарах – после; спустя; кайарах ту – унижать, обижать; кайарах йул – сзади оставаться; пилĕк тенкĕрен кайа – дешевле чем за 5 рублей, дешевле 5 рублей.
80 стр.
кайăк
птица, дичь, дикое животное
зверь
вĕçен кайăк — летающие птицы
кайăк хур — дикий гусь
кайăк кăвакал — дикая утка
ула кайăк — пестрый дятел
хура кайăк — черный дроздь
Кайăк хур Çулĕ — Млечный Путь
кайăк пуç — клевер
кайăк станĕ — клетка (для птиц)
кайăкçă — охотник
кайăк тытма кай — итти на охоту
кайăка çӳрекен — охотник
кайăк лаша — осел
кушак кайăк — мышь
кайури (кайа ури) — землерой, крот
калла
см. кайа.
82 стр.
çилĕ
вымя, çиллинчен те кайа мар – не меньше коровьего вымени.
194 стр.
сехет
[sehe'tj]
horo(j); tempo
ирхине ултă сехетре — matene je la sesa horo
пĕр-икĕ сехетрен — post unu-du horoj
пĕр сехет хушшинче — dum unu horo
çур сехетрен — post duonhoro
алă сехечĕ — manhorloĝo
сехет йĕппи — hormontrilo
сехет мала кайать — la horloĝo fruas
сехет кайа юлать — la horloĝo malfruas
сехет чарăннă — horloĝo haltis
кай
«зад», «задняя часть»; «задний»; «западный»; кайра «назади», «позади»; кайран «сзади»; «после», «потом». В других тюрк. яз. мы не нашли примеров на употребление кай в прямой форме — в именительном падеже; там оно встречается больше в формах косв. п.: в орудном п. уйг., узб., казах., к. калп., чаг. кейин, кирг. кийин (кийин кал «оставаться позади») «назад», «после», «потом»; тефс. XII—ХIII вв. кедин (д — межзубный) «после»; в дат. п. алт. И кайа кӧр, тув. хая кӧӧр «смотри назад», «оглядывайся»; в мести, п. тефс. XII— XIII вв., ойр. кайра, туркм. гайра «назад», «обратно»; туркм. кайра дур! «назад!» «отстранись!» (Беляев); туркм. кайрада «назади» (Алиев), в орудно-исх. п. узб. кейиндан «потом», «после», «впоследствии»; и в основе некоторых прилагательных: ПК кидинги (д — межзубный), узб., к. калп. кейинги, алт. В кийинги «задний»; ойр. кийин, хак. кизин «задний», «последний»; казах. кайта «обратно».
Çавăн пекех пăхăр:
кайăр кайăшла кайĕк-кăвакаль кайĕлле « кайа. » кайаш кайике кайкăн-килкĕн кайкăр кайкала