Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

пуласлăх

будущность, будущее
перспектива
пирĕн Тăван çĕршыв пуласлăхĕ — будущее нашей родины
телейлĕ пуласлăх — счастливое будущее
пуласлăха шан — верить в будущее

пуласси

то же, что пуласлăх

телейлĕ

счастливо
удачливо
телейлĕ ачалăх — счастливое детство
телейлĕ мăшăр — счастливая (супружеская) пара
телейлĕ пуласлăх — счастливое будущее
телейлĕ пулăр! — будьте счастливы!
Кĕтме пĕлекенсем телейлĕ. — погов. Счастлив тот, кто умеет ждать.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

будущий

2. сущ.сред. (ант. прошлое)
пуласлăх, малашлăх, пуласси; в будущем малашне, ӳлĕм; его ждёт блестящее будущее унăн малашлăхĕ чаплă

будущность

сущ.жен. (ант. прошлое)
пуласлăх, пуласси; будущность страны çĕршыв пуласлăхĕ

вероятность

сущ.жен. (син. возможность)
пуласлăх, пулаи, пулма пултарни; вероятность дождя сегодня небольшая паян çумăр çăвасса кĕтмеллиех çук ♦ по всей вероятности вводн. сл. ахăртнех, пулать пулмалла, кĕтме пулать

перспектива

сущ.жен. (син. будущее)
малашлăх, пуласлăх; завод имеет хорошие перспективы заводăн малашлăхĕ лайăх

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

туманный

1. тĕтреллĕ (кун); 2. перен. уçă мар, пăтранчăк, ăнланмалла мар (сăмах çаврăнăшĕ); туманная будущность паллă мар пуласлăх.

будущий

килес, пулас, çитес; будущий год килес çул; будущее время пулас вăхăт; в будущем малашне, ӳлĕмрен; счастливое будущее телейлĕ пуласлăх.

будущность

ж. пуласлăх, малашлăх.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

будущий

прил. 1. пулас, малаш, малашнехи; будущая встреча пулас тĕл пулу; 2. çитес, килес, тепĕр; на будущий год килес çул; будущей весной çитес çуркунне; в будущий раз тепĕр чухне; 3. в знач. сущ. будущее с. малашлăх, пуласлăх; в ближайшем будущем çывăх вăхăтрах; коммунизм — светлое будущее всего человечества коммунизм пĕтĕм этемлĕхĕн çутă пуласлăхĕ; его ожидает большое будущее унăн малашлăхĕ пысăк; ◇ будущее время грам. пулаç вăхăт.

будущность

ж. малашлăх, пуласлăх; блестящая будущность чаплă малашлăх.

впереди

1. нареч. (на некотором расстоянии перед кем-чем-л.) малта, умра; идти впереди малта пыр; впереди бесконечная дорога умра вĕçĕмсĕр çул; 2. нареч. (в будущем) малта; малашне, ӳлĕм; у нас всё впереди пирĕн пуласлăх малта; 3. предлог с род. п. умĕнче, умĕн, малта; ехать впереди колонны колонна умĕн пыр; быть впереди других в работе ĕçре ыттисенчен малта пыр; ◇ ваши часы впереди сирĕн сехет малта.

горизонт

м. 1. тавралăх, йĕритавралăх, инçет (куçа курăнаканни), горизонт; скрыться за горизонтом курăнми пул, куçран çухал; из-за горизонта появился пароход аякран пăрахут курăнса кайрĕ; 2. (небосклон) аякри тӳпе; на горизонте вспыхивают зарницы аякра шевле вылять; 3. перен. (круг знаний, идей, интересов) тавракурăм, пĕлӳ; мн. горизонты (круг возможностей) тавралăх, пуласлăх, малашлăх; перед ним открылись широкие горизонты унăн пуласлăхĕ аслă; (высота воды) шыв шайĕ; ◇ появиться на чьём-л. горизонте пырса тух, çитсе кĕр; исчезнуть с чьего-л. горизонта тухса кай.

грядущий

прил. высок. 1. килес, çитес, пулас; грядущий день килес кун; грядущие поколения пулас ăрусем; 2. в знач. сущ. грядущее с. пуласси, çитесси, пуласлăх, малашлăх; грядущее человечества этемлĕх пуласлăхĕ; ◇ на сон грядущий çывăраç умĕн.

перспектива

ж. 1. (видимая даль) инçет, ката, куç çити тавралăх; 2. перспектива, инçет сăнĕ; отсутствие в картине перспективы ӳкерчĕк çинче перспектива çукки; 3. обычно мн. перспективы малашлăх, пуласлăх; блестящие перспективы пысăк пуласлăх; ◇ в перспективе малашне, ӳлĕм.

потенция

ж. потенци, пуласлăх, пуласси, пултараслăх, пултарасси.

светлый

прил. 1. çутă; светлое солнце çутă хĕвел; светлая комната çутă пӳлем; 2. (чистый, прозрачный — о жидкости) çутă, таса, тăрă; светлая вода тăрă шыв; 3. (не тёмного цвета) çутă, чакăр; шупка; светлая блондинка çутă сарă çӳçлĕ хĕрарăм; светлые глаза çутă чакăр куç; 4. перен. (счастливый, ничем не омрачённый) ырă, савăнăçлă, телейлĕ, çутă; светлое будущее çутă пуласлăх; 5. перен. (добрый, благородный) ырă, çутă; светлый образ çутă сăнар; 6. перен. (ясный — об уме, мыслях) вичкĕн, таса, çирĕп, ăслă; светлый ум вичкĕн ăс; светлая голова ăслă пуç; светлый духом таса кăмăллă;◇ светлый шрифт полигр. çутă (е çинсе) шрифт.

судьба

ж. 1. (стечение обстоятельств) пӳрни, ăраскал; 2. (участь, доля) шăпа, ăраскал; жаловаться на свою судьбу шăпу çине ӳпкелеш; 3. обычно мн. судьбы кун-çул, шăпа, пурнăç, малашлăх, пуласлăх; судьбы народных песен халăх юррисен кунçулĕ; ◇ какими судьбами? мĕнле майпа?; не судьба кому-л. шăпа мар, пӳрмен, май килмест; игра судьбы кунçул вылянни; на произвол судьбы см. произвол; ирония судьбы сарăмсăр ĕç; перст судьбы шăпа пӳрни; волею судеб шăпа пӳрнипе.

Социаллӑ сӑмахлӑхӑн вырӑсла-чӑвашла словарӗ (2004)

перспектива

малашлăх, пуласлăх; перспективы экономического развития экономика аталанăвĕн малашлăхĕ

Чăвашла-вырăсла фразеологи словарĕ

Çул кăтарт

Çул [çул-йĕр] кăтарт указывать / указать дорогу [путь] кому-чему.
Комсомол çул кăтартрĕ мана, Рабфака вĕренме вырнаçтарчĕ. С. Шавли. Вăл ăс пачĕ, çул кăтартрĕ Ырă пурнăç кунçулне. Ленин халăх чĕринче. Коммунистсен партийĕпе Совет правительстви... хресчене хăлтăр-халтăр урапа çинчен хурçă трактор çине лартма çул кăтартса пачĕç. М. Белов. Ленин вĕрентĕвĕ çынсене пурнăç тупсăмне, илемлĕ пуласлăх патне çул-йĕр кăтартса пырать. Коммунизм ялавĕ.

Чăваш чĕлхин çĕнĕлĕх словарĕ

иртнĕлĕх

ç.с. Пулни-иртни, иртсе кайни; иртнĕ пурнăç, иртнĕ вăхăт. Ыран хальхи вăхăт иртнĕлĕхе куçать, пуласлăх хальхи вăхăт пулса тăрать. Кришна вĕрентĕвĕ, 1995, 61 с. Иртнĕлĕхпе, ачалăхпа пуян эп... Иртнĕлĕхĕн пĕр пайĕ... М.Карягина //ÇХ, 1999, 9 /, 12 с.

парăнманлăх

п.с. Çĕнеслĕх туртăм, пăхăнманлăх. Кун пек чухне Нинăн чун-чĕринче хавхалану тапса тăрать. Парăнманлăх çĕкленет. В.Алендей, 1986, 82 с. Çеçпĕлре пирĕн ĕмĕр пĕтмесле пуласлăх пур, парăнманлăх пур. Г.Айхи //Я-в, 1990, 9 /, 15 с. [Хаваслă] çыннăн чир-чĕре парăнманлăхĕ ӳсет. С-х, 1998, 7 /, 1 с. — парăнманлăх ялавĕ (М.Волкова, 1970, 3 с.; 1984, 3 с.); — пуçлăха парăнманлăх (В.Петров, 1985, 27 с.); никама парăнманлăх (М.Сунтал, 1990, 145 с.).

Çавăн пекех пăхăр: