Шырав: силам

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

вăй

I.

1.
сила
ал-ура вăйĕ — физическая сила
ăс-хакăл вăйĕ — сила разума
вăй çемми —
1) посильный
вăй çемми ĕç — посильная работа
2) по силам
ку лав лашана шăпах вăй çемми — этот воз как раз по силам лошади
вăй çитнĕ таран — по мере сил
мĕн пур вăйран — изо всех сил
вăй хушăнать — сил становится больше
вăй кĕрет — сил становится больше
вăй çитеймерĕ — сил не хватило
вăй кĕрсе çитнĕ çын — взрослый (букв. окрепший физически) человек
вăй ил — окрепнуть, набраться сил
вăй пух — собраться с силами
вăй çитер — осилить
вăй хур  — приложить силы
вăйран ӳк — ослабеть, обессилеть
вăйран тайăл — ослабеть, обессилеть
вăйран кай — ослабеть, обессилеть
вăй виç — помериться силами
вăйпа хистемелли политика — политика с позиции силы

силам

разг.
силой, силком, насильно
мана силам хăнана сĕтĕрсе кĕртрĕç — меня насильно затащили в гости

шăл


шăл курăкĕбот. тысячелистник
шăл суран курăкбот. чистотел
хур шăлĕ ту — обметывать края ткани

шăл çемми
1) по зубам кому-л. (о мягкой пище)
2) посильный,сподручный
шăл çемми ĕç — посильная работа
3) по зубам, под силу, по силам
ку ĕç ăна шăпах шăл çемми — эта работа ему как раз по силам

шăл йĕр — зубоскалить, насмехаться
шăл ей — зубоскалить, насмехаться
шăл хăйра — точить зубы на кого-л.

шăла çырт
1) прикусить язык, замолчать
2) стиснуть зубы, напрячься
вăл шăлне çыртса чăтнă — он терпел, стиснув зубы

шăл витĕр сăрхăнтарса кала — цедить слова сквозь зубы
шăл шуррй те кăтартмарĕ — он и рта не раскрыл

çемĕ

4.
подходящий, соответствующий
сподручный
прост.
вăй çемми ĕç — посильная работа
ку мана вăй çемми — это мне по силам
шăл çемми — еда по зубам
Ака-суха — ал çемми, çăкăр сăмси — шăл çемми. — посл. Пахота — рукам соответствует, краюха хлеба — зубам соответствует.

çиламласа

то же, что силам

çит

9.
хватать, быть достаточным
вăй çитнĕ таран — по мере сил, сколько хватает сил
мĕн çитмест сана? — чего тебе не хватает?
çитмен пурнăçпа пурăн — жить в нужде
укçа çитми пулчĕ — денег стало не хватать
çит-çитми — в обрез, еле хватает

çитнĕ-çитмен —
1) сразу по прибытии, не успев прибыть
çитнĕ-çитмен ĕçе тытăнчĕ — сразу по прибытии он принялся за работу
2) недостаточный, ограниченный
çитнĕ-çитмен укçапа — на ограниченные средства

çитсе пыр —
1) догонять, приближаться к кому-чему-л.
2) кое-как хватать, быть в обрез
Вăй çитменнине ан тапăн. — погов. Не по силам — не берись.

сирĕнтен


сирĕнтен пулмасть ку — вам этого не сделать, это не по вашим силам

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

таннин

(таннин’), то же, что танçин? Трхбл. Вăй таннин, по силам, „по зубам“. Срв. тан.

тапалан

(табалан), толкаться, пинаться, дрягаться; барахтаться. Ир. Сывл. 7. Унта та кунта выльляс шутпала, пĕр-пĕрин тăрăх тапаланатьчĕç. N. Тапаланса (или: тапкаланса) выртать. Лежит и барахтается. || Валяться (в чем, о пьяном человеке). Пшкрт: вос’ э̆ссэ̆р (пьяный) с’ын таβаланза вырдат (валяется). || Карабкаться. Янтик. Пĕр çын тăвайккине тапаланса ухать (тапаланать). N. Чĕпписем амăшне итленĕ те, тытăннă çаксем çăмарта хупписем ăшне тапаланма (лезут в скорлупу). || Тащиться (о пароходе). Ир. Сывл. 24. Тапаланать малалла „буксир“ тенĕ япала. Кан. 90 çухрăма 20 сехет тапаланса хăпарнă хыççăн. „Чайкă“ пристăнь çумне пырса тăчĕ (пристала к пристани, но правильнее сказать: „пырса ларчĕ“). || Альш. Хуçа арăмĕ сĕнет. Çук, çимеççĕ лешсем: сĕтел хушшинчен тухаççĕ тапаланса. N. Унтан тапалана-тапалана çапах та шывран тухрăмăр. || Шевелиться (о плоде). Кан. Пĕтĕ ĕнен пăрушĕ тапаланни палăрать. || Противиться, repugnare. Ашшĕ-амăшне. Кĕркури хирĕç пĕрте тапаланман. || Стараться выйти из затруднения. Ст. Чек. Лаши вилчĕ, вăл-ку пулчĕ, çапах та вилмес, тапаланса пурăнат (старается жить). Сборн. по мед. Ĕмĕре аван пурăнса ирттерем, тесен, пурăнăçшăн мĕн кирлине пĕлме, пĕлменнине вĕренме тапаланас пулать. Капк. Шупашкарта тепĕр шкул уçма тапаланас. Сред. Юм. Тапаланать, старается не по силам. || В перен. знач. ГТТ. Вĕренесшĕн тапаланать. Стремится к учению. N. Çынăн чунĕ пур чухне, çын малалах тапаланат.

ал çемми

(ал с̚’эмми), vires alicuius non excedens, такой, которого кто-либо в состоянии одолеть. Сред. Юм. Ал çеммине тõпнă та, õна чистиех (ч’иоτиыjэх’) пõсмăрланă. Нашел такого человека, с которым он в состоянии справиться (или: который ему по силам), и совсем поработил его.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

сила

сущ.жен.
вăй, хал, хăват, вăй-хăват; сила мышц мышцăсен вайĕ; сила ветра çил хăвачĕ; лишиться сил халтан кай; творческие силы народа халăхăн пултару вăй-хăвачĕ ♦ закон вступил в силу саккун вăя кĕнĕ; вооружённые силы страны çĕршывăн хĕç-пăшаллă вăйĕсем; изо всех сил пĕтĕм вăйран; от силы чи нумаййи, нумай пулсан; по силам вăй çемми; через силу аран-аран

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

сила

вӑй, хал, вӑй-хал, хӑват, хевте; сила и здоровье вӑй-хал; рабочая сила ӗҫ вӑйĕ; производительные силы производство вӑйӗсем; силы природы ҫутҫанталӑк вӑйӗсем; сила слова сӑмах вăйĕ; войти в силу вӑя кĕр; я сам своими силами хам ӑссӑн, хам тĕллĕн; лишиться силы, выбиться из сил вӑйран тайӑлма, халтан ӳкме (кайма), халсӑрланма; по силам, по мере сил вӑй ҫитнӗ таран, вӑй çеммĕн; упадок сил халсӑрлӑх, халтан кайни (ӳкни); в силу этого ҫакӑн пирки, ҫакна пула.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

салам

«привет», «поклон»; азерб., уйг., туркм., кирг., ног. силам, узб. салом, тур. селям, тат. сәлам, башк. сәләм, казах., к. калп. сәлем «привет», «поклон», «мир». Заимствовано из араб.: «мир», «безопасность», «благополучие»; «привет»; ср. перс., (сӓлам) «приветствие», «поклон», «салют»; «мир».

Çавăн пекех пăхăр:

силĕ-пӳлĕ Силĕкки силĕм сила « силам » силач силе Силевер Силентей Силентук

силам
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150