Шырав: тарханные

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

турхан

ист. «тархан»; др. тюрк. таркан «лица привилегированного класса»; МК таркан «начальник», «командующий»; тув. дарган «кузнец», «мастер», «умелец»; «почётный». Слово это встречается во многих тюрк. яз.: первоначально обозначало собирателя войск, военного вождя, а затем вообще человека, освобожденного от податей и повинностей; см. тарханные грамоты (ярлыки) Тохтамыша (1392), Саадат-Гирея и Тимура Кутлуга. Оно употребительно было у болгар и аваров. Мы встречаем его и у Менандра в истории византийского посольства к тюркам, а также у арабского писателя Хевжда (В. Василевский. Русско-византийские исследования, вып. II, 284). Заимствовано из монг. яз. По-монгольски тархан (ныне дархан) калм. дархн значит «кузнец», «мастеровой», «вольный человек», так как, по преданию, кузнец вывел монголов из долины Эркене-кун, и в его честь было установлено звание тарханов, свободных от налогов. По другому преданию, сам Чингисхан был кузнецом и ковал железо при горе Тархан.— Путешествие Тимковского I, 169, 192. (См. Будаго в. Сл. I, 349).

эрне

, эрнеччĕ «хорошо бы, но...», «конечно»; «правда»; др. тюрк., МК (1,118), ПК әринч (UJb XXXI, 73) «может быть», «пожалуй», «возможно», «надо думать»; у Махм. Каштарского это слово передано араб. словом «авось», «может быть», «вероятно», «пожалуй». По свидетельству А. Бобровникова, арня в значении «несомненно», «наверное» употреблялось и в монгольских ярлыках квадратного письма (И. Н. Березин. Тарханные ярлыки Тохтамыша, Тимур-Кутлуга, Саадат-Гирея, 1851, стр. 63); кирг. арийне, казах. эрине «конечно», «бесспорно», «несомненно».

Çавăн пекех пăхăр:

тарула Таруна тархă Тархан « тарханные » тархас тархаслă тархасла тархаслаттар тархасшăн

тарханные
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150