Шырав: ултала.

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

тек

1. в отриц. оборотах
впредь, в будущем, в дальнейшем
больше

вăл ăмăртăва тек хутшăнман — он больше не принимал участия в состязаниях
тек ан ултала — впредь не обманывай

улталаттар

понуд. от ултала
эпĕ хама улталаттармастăп — я не дам себя обмануть

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

пулăшлă

полезный, с помощью. Чăв. й. пур. 34. Чее пулсан та, çынна ан ултала. Ху чеелĕхĕ чухлайман çынна та пулăшлă пултăр. Ст. Чек. Пулăшлă пултăр.

вăтанăçлă

стеснительный, стыдливый. Сир. 9. Ху чунна ху ан ултала, хăна хурлăх пулас çине вăтанăçлă ан пул.

ултавла

то же, что ултала. СПВВ. Ултавлаччĕç.

Вырăсла-чăвашла словарь (2002)

ввести

глаг. сов.
1. кого-что и во что (ант. вывести) кĕрт, илсе кĕрт, çавăтса кĕрт; ввести детей в дом ачасене пӳрте илсе кĕрт; в город введены войска хулана çарсем кĕртнĕ
2. что во что (син. поместить, впустить) яр, хыв, кĕрт; ввести лекарство в вену венăна эмел яр; ввести новые данные в компьютер компьютера çĕнĕ даннăйсем хыв
3. кого-что во что (син. задействовать) ĕçе яр, ĕçе кĕрт, хута яр; ввести в строй новый цех çĕнĕ цеха хута яр ♦ ввести в курс дела ĕçпе паллаштар; ввести в расход тăкак кӳр; ввести в заблуждение ултала; ввести во владение харпăрлăх хуçине çирĕплет

дурачить

глаг. несов. (син. обманывать)
ултала, ларт, ухмаха хăвар

надуть

глаг. сов.
1. что вĕрсе тултар; надуть воздушный шар сывлăш шарне вĕрсе тултар
2. кого (син. обмануть) ултала, ларт; торговец надул нас сутуçă пире улталарĕ ♦ надуть губы тутана тăс (кăмăлсăррăн)

нос

сущ.муж., множ. носы
1. сăмса; горбатый нос курпун сăмса; приплюснутый нос лапчăк сăмса; дышать носом сăмсапа сывла
2. (ант. корма) сăмса, вĕç, пуç; нос лодки кимĕ сăмси; нос самолёта самолёт пуçĕ ♦ нос повесить пуçа ус; за нос водить хайла, ултала; нос задрать сăмсана каçăрт; нос совать сăмса чик, сĕкĕн; носу не кажет яхăнне те пымасть; прямо под носом сăмса айĕнчех; оставить с носом чике таршшĕ ларт; нос не дорос симĕс-ха, айван-ха

обман

сущ.муж. (син. ложь)
ултав, суя; улталани, суйни; ввести в обман ултала

обмануть

глаг. сов.
ултала, суй, ларт; обманувшему однажды нет веры пĕрре улталанă çынна шанчăк çук

очко

сущ.сред.; множ. очки
очко (вăйăри виçе, шут); выиграть лишнее очко пĕр очко ытларах выляса ил ♦ втирать очки куç пăв, ултала

фальсифицировать

глаг. сов. и несов. (син. подделывать, искажать)
ултала, ултав ту; пăсса кăтарт; фальсифицировать историю историе пăсса кăтарт

Вырăсла-чăвашла словарь (1972)

кривить

-ялю, -вишь что несов., покривить и скривить сов. кукӑрт, пӑрнӑҫтар, чалӑштар (атӑ кӗлине); кривить душой суеҫтер, ултала.

морочить

-чу кого, что несов., обморочить сов. пуҫа ҫавӑр, пуҫа пӑтрат, ултала.

надувать

кого, что несов., надуть, -ую сов. 1. вӗр, вӗрсе тултар; 2. ултала, ларт; ты с чего это надул губы эсӗ мӗн пирки тутуна тӑсса (ҫилленсе) ҫÿретӗн?

облупить

-плю что сов., облупливать несов. 1. хуппине сӳ, висте; 2. перен. ҫаратса кай, ытла хаклӑ ил, ултала.

оборонять

кого, что несов., обольстить, -льщу сов. илĕрт, ултала; астар (аскӑн ĕç тума).

обставить

-влю кого, что сов., обставлять несов. 1. йĕри-тавра лартса тух, лартса ҫаврӑн; 2. (картла) выляса ил, ултала, ларт.

околпачивать

кого, что несов., околпачить, -чу сов. ларт, ултала, шӗвӗртсе хӑвар.

подвести

-еду кого, что сов., подводить, -жу, -одишь несов. 1. ҫавӑтса пыр, илсе пырса кӑтарт; 2. хыв; подвести каменный фундамент под дом ҫурт айне чул никĕс хыв; 3. подвести брови куҫ харшине хурат; 4. ултала; он меня подвёл вăл мана улталарӗ (хӑй шантарнӑ пек тумарĕ).

проводить

-ожу -одишь кого, что несов., провести, -еду сов. 1. ӑсат, ӑсатса яр, ертсе илсе кай, илсе тух (ҫар огродне вăрман витĕр); 2. хыв, кĕрт; провести дорогу çул хыв; проводить электричество электричество кĕрт; 3. пурнӑҫа кĕрт (решение), туса ирттер (ҫураки); 4. вӑхӑт ирттер; 5. ултала(ма), ларт(ма); его не проведёшь ӑна улталаймӑн; 6. сӑтӑр, сăтӑрса ил; он привёл рукой по затылку вӑл ӗнсине сӑтӑрса илчĕ.

Вырӑсла-чӑвашла словарь (1971)

ввести

сов. 1. кого-что кĕрт, илсе кĕрт; яр; ввести войска в город çарсене хулана кĕрт; ввести корабль в гавань карапа гаване кĕрт; ввести глюкозу в вену венăна глюкоза яр; 2. кого-что (включить в число кого-чего-л.) кĕрт, йышăн; ввести в состав комиссии комисси составне кĕрт; ввести в свою семью хăвăн çемйӳне йышăн; 3. кого-что (привести в какое-л. состояние) ввести в обман ултала; ввести в заблуждение тĕрĕс мар ăнлантар; ввести в расход тăкаклантар; 4. что (установить, внедрить) пурнăçла, пурнăçа кĕрт; ввести новые методы çĕнĕ меслет йышăн; 5. что ĕçе яр, хута яр, йышăн; ввести в эксплуатацию электростанцию электростанцие ĕçе яр; ввести во владение (или в наследство) ...çине куçар (çурт-йĕре); ввести в дом (познакомить) паллаштар; ввести в курс дела ĕçпе паллаштар.

вилять

несов. 1. чем вылят, пăтрат (хӳрепе); 2. (поворачивать) авкалан; тропинка кружит и виляет между кустами сукмак тĕмсем хушшипе авкаланса пырать; 3. перен. разг. (лукавить) суй, пăтрат, ултала.

водить

несов. 1. кого-что ертсе (е çавăтса) çӳре, çӳрет; ертсе пыр; водить детей на прогулку ачасене уçăлма илсе тух; водить в школу шкула çӳрет; водить полк в атаку полка атакăна ертсе кай; 2. что (управлять движущимся предметом) тытса пыр, çӳре; водить трактор трактор тытса пыр; тракторпа çӳре; 3. чем, по чему (двигать чем-л. по поверхности) шутар, йĕрле; водить карандашом по книге кăранташпа кĕнеке тăрăх йĕрлесе пыр; водить за нос ултала; водить хороводы карталанса вăйă выля (юрласа-ташласа).

врать

несов. разг. 1. (лгать) суй, суеçтер, тыттар; безбожно врать намăса пĕлмесĕр суй; 2. (неверно показывать) ултала, суй, тĕрĕс мар кăтарт; часы врут сехет тĕрĕс мар кăтартать; 3. (ошибаться) йăнăш.

втереть

сов. что сĕрсе (е сăтăрса) кĕрт; втереть в кожу мазь ӳте мазь сĕрсе кĕрт; втереть очки кому-л. ултала, тыттар.

выдать

сов. 1. что пар; выдать деньги укçа пар; 2. что (сделать известным) пĕлтер, систер, палăрт; выдать тайну вăрттăнлăха пĕлтер; выдать своё волнение ху хумханнине палăрт; 3. кого-что (предать) тыттар, сут; выдать товарищей юлташсене сут; 4. за кого-что (представить не тем, что есть) (кам е мĕн те пулин вырăнне) тесе пĕлтер (е ултала, суй); выдать себя за ревизора хăвна ревизор тесе ултала; 5. что (добыть) туп, кăлар, пар; выдать нефть сверх плана планран ирттерсе нефть кăлар; выдать замуж качча пар; выдать себя палăрт; выдать себя с головой см. href='/s/голова'>голова.

глаз

м. 1. кус; голубые глаза кăвак куç; прищурить глаза куç хĕç; близорукие глаза çывăх куç; встретиться глазами куçсемпе тĕл пул; отвести глаза куç ил; 2. (зрение) куç, курни; слабые глаза куç витĕрех курмасть; намётанный глаз пĕлекен куç; ◇ за детьми нужен глаз да глаз ачасене пăхсах тăрас пулать; в глазах чьих-л. шухăшĕпе, шучĕпе (камăн та пулин); броситься в глаза курăнах кай; все глаза проглядеть пăхса ывăн; глаза б мои не видели куçăм ан куртăрччĕ; глаза разбегаются куç-пуç чалкăрса каять; глядеть во все глаза тинкерсе пăх; дурной глаз усал куç; за глаза 1) (заочно, в. отсутствие) куç хыçĕнче; 2) (вполне, с избытком) ытлашшипех; закрывать глаза на что-л. курмăш пул, кури куçа курми ту; идти, куда глаза глядят ăçта куç курать, çавăнталла кай; иметь перед глазами куç айĕнче тыт; лезть на глаза курăнма тăрăш, куç умĕнче пул; на глаз (приблизительно) куçпа пăхма, çиелтен пăхма; на глазах куç умĕнчех, куç(а) кĕретĕн; расти на глазах куç умĕнчех ӳс; меняться на глазах куç умĕнчех улшăн; не в бровь, а в глаз шăпах, тӳрех (лекрĕ кама та пулин); невооружённым глазом куçпа пăхсах; не попадайся на глаза куç тĕлне ан пул; пускать пыль в глаза ултала, ӳстер (çуккине пур туса); пялить глаза куç-пуçа чарса пăх (кам е мĕн çине те пулин); с глаз долой куçран çухал; с глазу на глаз куçма-куç, куçа-куçăн; сказать в глаза куçранах кала; смеяться в глаза куçăн кул; смотреть чужими глазами на что-л. çын куçĕпе пăх (мен çине те пулин); темно, хоть глаз выколи йĕп чиксен те куç курмасть, куçран чиксен те курăнмасть; хлопать глазами çăвар(а) карса тăр.

голова

1. ж. пуç; 2. ж. перен. (ум, рассудок) ăс, тăн, ăстăн, пуç; у него прекрасная голова вăл питĕ ăслă; голова не работает пуç ĕçлемест; 3. ж. (единица счёта скота) пуç; сто голов овец çĕр пуç сурăх; 4. м. и ж. перен. (начальник, руководитель) пуçлăх; голова колхоза колхоз пуçлахĕ; 5. ж. перен. (передняя часть) пуç; голова обоза обоз пуçĕ; 6. ж. (пищевой продукт в форме конуса, шара) пуç; голова сахара сахар пуçĕ; голова идёт кругом пуç арпашăнса кайрĕ; в головах пуç вĕçĕнче, пуç айĕнче; в первую голову чи малтан, пуринчен малтан; забрать себе в голову шутласа (е ĕненсе) ларт; из головы вон манса кай(нă); выкинуть из головы пуçран кăларса пăрах (е ывăт); не выходит из головы пуçран тухмасть, асран каймасть; на свежую голову пуç ĕшениччен (е ывăниччен); на свою голову хăв инкеке, хăвна валли инкек туп; как снег на голову кĕтмен çĕртен, сасартăк; на голову выше тем чул пысăкрах (е лайăхрах т. ыт. те); с головы до ног (или с ног до головы) пуç тӳпинчен ура тупанне çити; вооружённый с ног до головы вăйлă хĕçпăшалланнă; с больной головы на здоровую айăпсăртан айăпа кĕрт (хавăн çинчен айăпа сирес тесе); с ясной головой таса пуçпа; выдать себя с головой палăрт, кăлар, кăтарт (мĕн те пулин тунине); окунуться с головой во что-л. кӳлĕн (пĕр-пĕр ĕçе); вскружить голову кому-л. илĕрт; астар, ухмаха ерт; ломать голову над чем-л. пуçа çĕмĕр (пĕр-пĕр ĕçпе), шухăшла; не морочь мне голову ан ултала, ан суй, ман пуçа ан пăтрат; намылить голову кому-л. пăсăрлантар, ятла; повесить голову хуйха ӳк (е кай), пуçа ус; потерять голову пуçа çухат, ăсран кай; ручаюсь головой тупа тăватăп; очертя голову шутласа тăмасăр (е пăхмасăр); сломя голову пит хăвăрт, васкавлă, çĕмĕрттерсе.

грешить

несов. 1. çылăха кĕр, çылăх ту, çылăхлă пул; 2. против чего, чем (ошибаться) йăнăш, ултала, суй; грешить неточностью тĕрĕсех мар пул; грешить против истины тĕп-тĕрĕсех мар пул, тĕп-тĕрĕсех ан пул.

дурачить

несов. кого-что, разг. ултала, ухмаха тăратса хăвар; ашкăн, алхаç, айкаш.

жульничать

несов. ултала.

замазать

сов. 1. что (покрыть краской) сăрла, сăрласа хур; хурат, хуратса пăрах; сĕрсе ларт; замазать надпись на стене стена çине çырнине сĕрсе хурат; 2. что, перен. разг. (умышленно скрыть) пытар, пытарса хăвар, шарламасăр хăвар; замазать противоречия хирĕçӳлĕхсем çинчен шарламасăр ирттерсе яр; замазать недостатки çитменлĕхсене пытарса хăвар; 3. что (залепить, заделать) питĕр, çыпăçтар, шăл, шăлса ларт; замазать окна на зиму хĕле хирĕç чӳречесене çыпăçтарса ларт; 4. кого-что (запачкать, загрязнить) варала, лапăрта, хурат; замазать платок тутăра варала; ◇ замазать глаза ултала.

запутать

сов. 1. что аркат, чăлхантар, арпаштар, çыхлантар (çип); 2. что, перен. (усложнить) пăтрат, пăтратса яр, пăтраштар, пăтраштарса яр; 3. кого-что, перен. разг. (ввести в заблуждение) ултала, пăтрат; 4. кого, разг. (вовлечь) хутшăнтар, ерт; запутать в неприятное дело ырă мар ĕçе хутшăнтар.

изменить

сов. 1. кому-чему (предать) сутан; 2. кому-чему (нарушить обещание) пăс, улăштар, сăмах улăштар; изменить своему слову хăвăн сăмаху çинче ан тăр; 3. сăмахна улăштар; кому (нарушить супружескую верность) ултала; ◇ счастье ему изменило унăн ăнăçми пулчĕ.

кривить

несов. что чалăштар, пăрнăçтар, кукăрт; ◇ кривить душой суй, ултала; кривить рот йĕрĕн.

лгать

несов. суй, ултала, суеçтер; лжёт и не краснеет пĕр вăтанмасăр суять.

лицемерить

несов. икĕпитлен, ултала.

лукавить

несов. чеен хăтлан, чеелен; суй, ултала.

мистифицировать

сов. и несов. кого-что и без доп. ултала.

морочить

несов. кого-что, разг. ултала, пăтрат, минрет, пуçа çавăр; не морочь мне голову ан пăтрат ман пуçа.

мошенничать

несов. ултала, хайла, ларт.

мошенничество

с. ултав; совершить мошенничество ултав ту, ултала.

наврать

сов. разг. что, чего и без доп. 1. (солгать) суй, суеçтер, тыттар, ултала; 2. на кого (наклеветать) элекле, суйса кала; 3. в чём (ошибиться) йăнăш туса хур, йăнăш.

надуть

сов. что 1. вĕрсе тултар (е хăпарт); надуть мяч мечĕке вĕрсе тултар; 2. что, чего (о ветре) вĕçтерсе кил (е кур), вĕçтерсе тултар; 3. кому-чему, безл. разг.: надуло в ухо хăлха шăнса пăсăлчĕ; 4. кого, прост. (обмануть) ларт, ултала; ◇ надуть губы тутана тăс (е мăкăрт).

нос

м. в разн. знач. сăмса; говорить в нос сăмсапа калаç; нос лодки кимĕ сăмси; ◇ нос к носу куçа-куçăн, хире-хирĕçех; под носом сăмса айĕнчех; из-под носа сăмса айĕнченех; зима на носу хĕл çывхарсах çитрĕ; зарубить себе на носу сăмса çине картса хур; водить за нос ултала; держать нос по ветру çиле май сулăн (хăвăн шухăш-кăмăлна çирĕп тытса ан пыр); задрать нос сăмсана каçăрт; повесить нос сăмсана ус, хуйха ӳк; совать нос сăмсуна чик, сĕмсĕрлен; не видеть дальше своего носа хăвăн сăмсунтан инçе ан кур; остаться с носом ухмаха юл.

о⸗

приставка, çакна пĕлтерет: 1) ĕç япала тавралла пулнине е унăн пĕтĕм çийĕ пе сарăлнине: обежать вокруг чего-л. чупса çаврăн; оклеить çыпăçтарса çаврăн (е тух); 2) çуммипе, тавралла е пăрăнса иртсе кайнине: обежать çуммипе (е тавралла) чупса ирт; осмотреть пăхса çаврăн; 3) тунă ĕç пурне те е нумайăшне тивнине: одарить парне парса тух; объехать все деревни района районти пур яла та çитсе çаврăн; 4) çитсе иртсе кайнине, мала тухнине, ытлашши тунине: обогнать хаваласа çитсе иртсе кай; 5) кирлинчен ытлашши пулнине: опоить ытлашши ĕçтер; 6) кая (е катăк) парса сиен тунине: обсчитать катăк ту, ултала; 7) ĕç пулса çитнине: ослепнуть суккăрлан; озвереть тискерленсе кай; 8) пĕр-пĕр енĕпе палăртнине: обогатить пуянлат; озеленить симĕслентер; 9) ся сыпăкпа пĕтекен хăшпĕр глаголсенче вĕсен тĕпĕсен пĕлтерĕшне хирĕçле пĕлтерĕш парать: ослышаться йăнăш илт.

обвесить

сов. кого, разг. (недовесить) катăк турттарса пар, виçере ултала.

обвести

сов. 1. кого (вокруг чего-л.) йĕри-тавра çавăр, тавралла çӳрет; 2. что (оградить) тытса çаврăн (карта), купаласа çаврăн; 3. что, чем (очертить; окаймить) çырса çаврăн, тытса çаврăн (хăю); 4. кого, спорт. (в футболе, хоккее) улталаса ирт; ◇ обвести вокруг пальца ултала, ларт; обвести взглядом (или взором) пăхса çаврăн.

обдуть

сов. 1. что (обвеять) вĕр, вĕрсе тасат, çил вĕртерсе тасат; 2. кого, прост. (обмануть) ултала, ларт, шĕвĕрт.

обжулить

сов. кого, разг. ултала, чике тăршшĕ ларт, шĕвĕрт.

обмануть

сов. кого-что ултала, ларт, юптар.

обмерить

сов. 1. что (измерить) виçсе тух, виçсе пĕл; обмерить участки участоксене виçсе тух; 2. кого у разг. (обмануть) улталаса виç, виçере ултала.

обольстить

сов. кого-что илĕрт, астар, сăхлантар, ултала (илĕртсе е астарса).

обставить

сов. 1. кого-что (оградить) йĕри-тавра лартса тух, лартса çаврăн; 2. что (меблировать) лартса тух, лартса çаврăн, лартса çитер (сĕтел-пукан); 3. что, перен. (устроить) йĕркеле, майлаштар, тирпейлĕ ту; хорошо обставить приём гостей хăнасене лайăх кĕтсе ил; 4. кого, прост. (обмануть) ларт, ултала, шĕвĕртсе хăвар.

обсчитать

сов. кого шутра ултала, катăк (е кая) пар.

оплести

сов. 1. что сырса (е яваласа) ил; сăртакласа çых; 2. кого-что, перен. разг. (обмануть) ултала, ларт.

опутать

сов. кого-что 1. сырса ил, яваласа ил, яваласа çых; 2. перен. ултала, çавăр; пăхăнтар; опутать лестью йăпăлтатса çавăр.

отвести

сов. 1. кого (доставить куда-л.) леçсе яр, кайса яр; отвести детей в детский сад ачасене ача садне леçсе яр; 2. кого (в сторону) аяккалла илсе кай; 3. кого-что, воен. чакар, каялла илсе кай (е куçар); отвести войска çарсене каялла куçар; 4. кого, перен. (отвлечь от чего-л.) ютшăнтар, пистер, сивĕт, пăр; 5. что (направить в сторону) пăрса яр; отвести воду шыва урăх еннелле пăрса яр; 6. кого-что, перен. ан йышăн, сирсе яр, пăрса яр; отвести кандидатуру кандидатурăна сирсе яр; отвести удар çапнине пăрса яр; 7. что (выделить, предоставить) касса пар, уйăрса пар; отвести участок земли çĕр участокĕ касса пар; ◇ отвести душу см. душа; отвести глаза 1) куçа тарт; 2) кому-л. ултала, аяккалла пăрса яр.

передёрнуть

сов. 1. что туртса ил (е куçар, яр, хуп); передёрнуть затвор винтовки винтовка затворне туртса хуп; передёрнуть вожжи тилхепене туртса ил; 2. чем хускатса ил (е яр); лошадь передёрнула ушами лаша хăлхисене хускатса илчĕ; 3. кого-что, безл. çӳçентерсе ил (е яр); меня передёрнуло от отвращения йĕрĕннипе çӳçенсе илтĕм; 4. что и без доп., карт. разг. ултала, вăрттăн улăштар (карт); 5. что (подменить) пăсса кăтарт (фактсене).

перехитрить

сов. кого чеерех пул, ултала, ларт.

плутовать

несов ултала, чеелен, суеçтер.

подвести

сов. 1. кого-что çавăтса (е илсе) пыр (е кил); подвести лошадь к дому лашана пӳрт умне çавăтса пыр; подвести плот к берегу сулла çыран патне илсе пыр; 2. что (проложить) хывса (е туса) çитер, илсе пыр, çыхăнтар; подвести дорогу к лесосеке çула вăрман каснă çĕре хывса çитер; 3. что (подо что-л.) айне хыв (е яр), айĕн ту; подвести венец под избу пӳрт айне пĕр йӳн хыв; подвести подкоп çĕр айĕн çул ту; 4. кого-что, перен. разг. ултала, ларт, кĕрт; подвести под грех çылăха кĕрт; он может подвести ăна шанмалли çук; 5. что (сделать общий вывод) пĕтĕмлет, пĕтĕçтер, шутла; подвести итог пĕтĕмлетсе шутла; 6. что (подкрасить) сăрла, хурат; подвести брови куç харшине хурат; подвести часы сехет йĕпписене куçар (е тĕрĕс ларт); живот подвело хырăм выçрĕ; çиес килет.

подкачать

сов. 1. что, чего (накачать добавочно) татах уçла (е тултар); 2. без доп., разг. (подвести, не сделать) ултала, ĕçе пăс; не бойтесь, я не подкачаю ан хăрăр, ĕçе пăсмăп.

подтасовать

сов. что 1. хăвна кирлĕ пек майлаштар (е йĕркелесе хур) (вăрттăн); подтасовать карты картсене кирлĕ пек йĕркеле; 2. перен. ултала, пăсса кăтарт; подтасовать факты фактсене пăсса кăтарт.

провести

сов. 1. кого-что ертсе (е çавăтса) кай, илсе кай (е тух, кил, çитер), леçсе хăвар; провести кратчайшим путём чи тӳре çулпа илсе тух; 2. что (прочертить) ту, чĕр, çыр, ӳкер, турт; провести межу чикĕ ту; провести линию шнуром çип çап; 3. что (соорудить, построить) ту, хыв, кĕрт, кар; провести шоссе шоссе хыв; провести телефон телефон кĕрт; 4. чем по чему шăл, шăлса ил; провести рукой по лбу çамкана алăпа шăлса ил; 5. что (выдвинуть, добиться утверждения чего-л.) пурнăçа кĕрт, пурнăçла, тутар(ттар), йышăнтар; провести идею в жизнь шухăша пурнăçла; 6. что (осуществить, произвести) ⸗са [⸗се ] ирттер, ирттер, ту, ⸗ла [⸗ле]; провести занятия занятисем ирттер; провести эксперимент эксперимент ту; провести уборку урожая тыр-пул пухса кĕрт; 7. что (какое-л. время) ирттер, ирттерсе яр, ⸗ла [⸗ле]; провести время с пользой вăхăта усăллă ирттер; провести ночь в лесу вăрманта çĕр каç; провести как-л. день кун каç; 8. что (оформить) çырса хур, кĕрт; провести по кассовой книге касса кĕнеки çине çырса хур; 9. кого, разг. (обмануть) тыттар, шăхăртса хăвар, ултала, ларт; ну, ты меня провёл! ай, лартрăн-çке эсĕ мана!

пушка

ж. тупă; стрелять из пушки тупăпа пер; ◇ взять на пушку ултала; стрелять из пушки по воробьям çерçишĕнех тупăран пер, ниме тăман япалашăн вăй-хăват сая яр.

слукавить

сов. разг. чеелен, ултала.

смошенничать

сов. разг. ултала, ларт.

соврать

сов. разг. суй, суеçтер, тыттар, ултала.

сплутовать

сов. разг. ултала, чеелен, ларт.

сфальшивить

сов. 1. (поступить лицемерно) икĕпитлен, ултала, суй, тӳрĕ (е тĕрĕс) мар ĕçле; 2. муз. тĕрĕс мар юрла, пăсса юрла (е выля), пăс.

удочка

ж. вăлта; ◇ закинуть удочку см. закинуть; поймать на удочку ултала, ларт; попасться (или пойти) на удочку улталан.

фальсифицировать

сов. и несов. что фальсификациле, ултала, суй.

фальшивить

несов. 1. (быть неискренним) ултала, суй, чеелен; 2. (в пении, игре) йăнăш (юрланă е роль вылянă чух).

хитрить

несов. 1. чеелен, чее хăтлан, ултала; что тут хитрить? мĕн чееленес унта?; 2. разг. (проявлять изворотливость) хайла, ăслайла, майне пĕл (е туп).

шарлатанить

несов. разг. шарлатанла хăтлан, ултала.

юлить

несов. 1. разг. (вертеться, крутиться) пăркаланса лар (е тăр), явăнса (е явкаланса) çӳре, кускаласа çӳре; 2. (лебезить) йăпăлтат; 3. (ловчить, хитрить) пăркалан, ултала, суй.

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

ултав

«обман», «хитрость», «плутовство»; ултавçă «обманщик», «мошенник», «плут»; ултала «обманывать», «одурачивать», «плутовать», «надувать», «обольщать»; чаг. алдағ, туркм., ног. алдав, узб. алдов, уйг. алдаш, кирг. алдоо, казах., к. калп., тат., башк. алдау, тур. алдатма, кумык. алданув «обман»; туркм. алдавчы, узб. алдовчи, узб. тефс. XIV-XV вв. алдағчи, уйг. алдамчи, кирг. алдамчы, казах. алдамшы, к. калп. алдayшы, ног. алдавшы, тур. алдатыджы, тат. алдакчы, башк. алдаксы «обманщик»; Замахш. олда, уйг. алди, тефс. XII-XIII вв., узб., кирг., казах., к. калп., ног., карач., туркм., тат., башк. алда, азерб., тур. алдат «обманывать». От ал (др. тюрк., МК, Зол. бл., ПК, чаг., тур., гаг.) «обман», «хитрость», коварство», «ложь», «лесть». В чув. в значении «обманывать» первоначально, по-видимому, употреблялось слово улта, а потом, после появления в языке слова ултав, от последнего образовалась новая форма ултавла, с течением времени в выпало, а улта совсем утратило свое значение и омертвело. Иначе необъяснимо наличие двух афф. -та и -ла в слове ултала.

Çавăн пекех пăхăр:

ултавçăлан ултавлă ултавлăн ултавлăх « ултала. » улталан улталаттар Ултирек ултмине ултсăмăр

ултала.
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150