шайла
1.
равнять, уравнивать, уподоблять
ĕç укçине шайла — уравнять зарплату
ку ăнлавсене шайлама çук — эти понятия нельзя уподоблять
шайла
2.
уравновешивать, приводить в равновесие
тараса ывсисене шайла — уравновешивать чаши весов
шайла
3.
сравнивать, сопоставлять
пĕлтĕрхи тухăçпа шайласан — по сравнению с прошлогодним урожаем
шайла
4.
определять, прикидывать на глаз (напр. вес, расстояние)
шайла
5.
принимать во внимание, учитывать
пĕтĕмпех шайларăмăр — мы учли все
шайла
6.
рассчитывать, производить расчеты
фермăсене выльăх апачĕ мĕн чухлĕ кирлине шайла — рассчитать потребность ферм в кормах
шайла
7.
обсуждать, разбирать
взвешивать
ку ыйтăва пĕрле пухăнса шайламалла — этот вопрос надо обсудить совместно
шайла
8.
уважать, чтить, почитать
юлташсен шухăш-кăмăлне шайла — уважать мнение товарищей
шайла
9.
беречь, экономить, относиться бережливо
вăл вăхăтне шайламасть — он не бережет свое время
шайлаттар
понуд. от шайла
шайка
II.
то же, что шайла II.
шайла
10.
свистеть, производить свист
йĕтре ванчăкĕсем шайласа иртсе каяççĕ — со свистом проносятся осколки снарядов
шайла
равнять, сравнивать. N. Сĕлĕ, çулленхинчен шайласан, пит аван пулчĕ. || Взвешивать. СПВВ. Хушрĕç пире юрлама, пирĕн çамрăк ăссене шайлама. || Уравновесить. КС. || Прикинуть на глазомер. Алших. Шайласа тултар. || Соображать, рассчитывать (напр., при покупке — как будет дешевле; при постройке — где лучше построить и пр.). Изамб. Т. Баран. 131. Типсе çитсен тăм шак хытса, чул пек пулать. Çавăнтан шайласа, çынсем тăмран кирпĕçсем, савăт-сапасем тума вĕреннĕ. О сохр. здор. Пирĕн пӳрт лартнă чухне унăн аслашне çемье тăрăх шайласа тăвас пулать. || Складывать (песни). У. Я. Пĕлĕт пек ушкăн сурăх монгол хирте кĕтет, хăй чĕринчен пĕр юрă шайлать те кĕвĕлет. || Определить, расчитать. Рук. календ. Прокоп. Пирĕн арăмсем хăçан çăмăлланмаллине шайлаймаççĕ. О земл. Хăçан акассине ку ĕç патĕнче тăнă çын нумайĕшĕ хăй те шайлама пултарать. Календ. 1906. Тата çĕр çавракине шайласа та пĕлме пулать. || Разбирать. N. Халь хамăрăн та шайламаççĕ, топă номай переç. || Наблюдать. Çĕнĕ пурăнăç. Лайăх шайласа (сăнаса) пăхăр-ха хальхи çĕнĕ пурăнăçа! Вăл ĕлĕкхи пек-и? || Разрешать, обсуждать. Ск. и пред. чув. 39. Мăншу халăхĕ, хура ĕç çынни, хăйĕн ĕçĕсене пĕрле шайлама пĕтĕм Мăншу ялĕ вĕçĕ-хĕрринчи лутра пӳртсенчен пĕр çĕре, кайăк пуçтарăннă пек, пухăнса пырать. || Уважать. КС. Шайламасть, не уважает (— кураймасть, хĕрхенмест). || N. Ухçана шайламаççĕ.
мерить
глаг. несов.
виç, шайла, виçсе пĕл; мерить площадь сада сад лаптăкăшне виç; мерить шляпу шлепке виçсе пăх
обсудить
сов. что сӳтсе яв, шухăшласа (е тишкерсе) пăх, шайла.
равнять
несов. кого-что с кем-чем 1. (уравнивать) танлаштар, шайла, шайлаштар, тикĕсле; он всех равняет вăл пурне те танлаштарать; 2. (давать равную оценку) танлаштар, пĕр пек хакла, пĕр пек пахала; равнять с собой хăвăнпа танлаштар.
рассчитать
сов. 1. что (произвести подсчёт) шутла, шутласа пĕл (е кăлар); 2. что, тех. шутласа кăлар, шайла, расчёт ту; рассчитать паровой котёл пăс хуранне расчёт ту; 3. что и без доп. (учесть) шута ил, хакла; не рассчитать своих сил хăвăн вăйна тĕрĕс ан хакла; 4. что (решить) шутла; 5. кого (уволить) ĕçрен кăлар, расчёт пар.
уподобить
сов. кого-что, кому-чему пĕрпеклет, пĕрешкеллет, шайла.
суйла
«выбирать», «избирать»; туркм., узб., казах., к. калп., ног., тат. сайла, уйг. сӓйли, кирг. шайла, башк. haйлa «выбирать», «избирать»; у Рамстедта: са «считать»; сайу «считая», «каждый»; сайула, сайла, «выбирать»; чаг. сай «счёт» (Радлов IV, 219); сайла «считать»; «выбирзть».
Çавăн пекех пăхăр:
шайкка çăнăхĕ шайкка тӳпи шайлă шайлăн « шайла » шайлан шайлану шайлаттар шайлаш шайлашкала