Шырав: кĕлер

Шыракан сăмаха çырăр

Шырав вырăнĕ:

Чăвашла-вырăсла словарь (1982)

1.
бeчить, парить, золить обл. (белье)
кĕпе кĕлерме тытăнсан, чавса тăран кĕл пултăм — фольк. принявшись бучить белье, я по локти испачкалась в золе (из причитаний невесты)
2.
заваливаться, падать (о скоте)
лаша кĕлерет — лошадь завалилась (бьется, но не может встать)
3. прост.
заваливаться спать

Чăвашла-вырăсла словарь (1919)

золить

Чăваш сăмахĕсен кĕнеки

(кэ̆лэр), золить, бучить. Зап. ВНО. † Кĕпесене те кĕлермелле (у др. кĕллемеле), мунчана та хутмалла. Эй, тантăшсем, тата пĕр-икĕ çул выляр-и? Сред. Юм. Кĕпене çумалла чôхне кĕлпе кĕлерсе лартаççĕ. Янтик. Кĕпе кĕлернĕ-ха вăл: кĕпе çума каяс, тет. Юрк. «Кĕпе кĕлернĕ, белье бучат». Сенчук. † Анне кĕпе кĕлерет, кĕл шывĕпе сирпĕтет. Хорачка. Кĕпе кĕлерсе лартатпăр (кĕлпе, шупа). Ст. Чек. Кĕпесене кĕлерсе лартас. Ib. Çипсене кăмакана кĕлерме лартнă. || ППТ. Урам хушши пĕтĕмпе шавласа — кĕлерсе (описка?) анчах тăрат. См. кĕрле.
(к'ӧ̆л'эр, кэ̆л'эр, к'л'эр), завалиться вниз спиною в ложбинку и т. п. и не быть в состоянии встать. Юрк. Лаша кĕлернĕ, тесе, лашана шăтăкра месерле выртса тăрайманнине калаççĕ. Изамб. Т. Лаша кĕлерет (бьется, не будучи в состоянии встать). СПВВ. ИА. Хăш-хăш чух выльăхсем кĕлерсе вилеççĕ. Сред. Юм. Вăйсăр лаша тăлăпа пôлсан, кĕлерет (не может встать). Якейк. Хăш чохне выльăх (лаша, ĕне, сорăх) кĕлермелле кайса ӳкет çапла храх хырăм çине (надо: хăрах айкки çине?) ӳкнине калаççĕ. Кĕлермелле кайса, выльăх çын тăратмасан, пĕр сахат çитиччен вилет. Ст. Чек. Лаша (сурăх) хăш чухне çурăмĕпе аялалла тăраймалла мар вырăна выртсан, тăраймас, çавăнтах нумай выртнипе вилме пултарат. Ib. Лаша кĕлерсе вилнĕ. Стюх. Кĕлерет. Падает навзничь (обычно говорят про лошадь). Орау. Ĕне-сурăх кĕлермелле выртсан (навзничь), тăраймаçть; нумайрах выртсан, вилсе те каять. КС. Клермелле (так!) кайса ӳкнĕ = месерле кайса ӳкнĕ (о скотине и о человеке). Тюрл. Лаша, йăваланма выртсассăн, кĕлерет. Зап. ВНО. Лаша кĕлернĕ. Лаша кĕлермелле ӳкнĕ («Когда лошадь или др. скотина упадет и не может встать»). || Завалиться. Орау. Ак каллех кĕлерчĕ ĕнтĕ (завалился спать), пĕр кӳпчеме (дрыхнуть) анчах пĕлет, мур!

Чӑваш чӗлхин этимологи словарĕ (1964)

«бучить», «золить». От кĕл «зола» + ер.
«упасть на спину и не быть в состоянии встать» (о скотине и людях); МК кӧлер (II, 69), туркм. гӧлер «лежать», «валяться»; хак. кӧлер «пугаться» (о лошади), к. калп. кӧлбе «распластаться».

Çавăн пекех пăхăр:

кĕленчелĕ кĕленчеле кĕленчелен кĕлепе « кĕлер » кĕлерĕн кĕлет кĕлет çийĕ кĕлет айĕ кĕлет алку

кĕлер
Сăмаха тĕплĕ ăнлантарман
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150